– सीए संतोष घारे
चिनी नागरिकांनी जपानच्या रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली आहे. अमेरिका आणि युरोपच्या बँका त्यांना उपयुक्त वाटू लागल्या असून तेथे मोठ्या प्रमाणात ठेवी ठेवल्या जात आहेत. चीनमधील या परिस्थितीबाबत चर्चा…
सध्या मोठ्या प्रमाणावर चिनी नागरिक आपला पैसा चीनऐवजी बाहेरच्या देशांमध्ये गुंतवत आहेत. यामागचे कारण म्हणजे चीनच्या सरकारचे अविश्वासाचे धोरण आणि परकीय कंपन्यांनी घेतलेला आखडता हात.
अब्जावधी डॉलर पाठवले
यावर्षी सीमेवरचे निर्बंध बाजूला झाले आणि देशातील श्रीमंत लोकांनी त्याचा ङ्गायदा उचलला. त्यांनी अब्जावधी डॉलर देशाबाहेर पाठविले. आपल्या बचतीतून उभारलेल्या पैशातून ही मंडळी परदेशात घरांची खरेदी करत आहेत आणि अन्य गुंतवणूक करत आहेत. परिणामी चीनची अर्थव्यवस्था पूर्वीच्या तुलनेत हेलकावे खात आहे आणि कोट्यधीशांची ही खेळी चीन सरकारला अडचणीत आणणारी राहू शकते.
गुंतवणूक कोठे?
चिनी नागरिकांनी जपानच्या रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली आहे. अमेरिका आणि युरोपच्या बँका त्यांना उपयुक्त वाटू लागल्या असून तेथे मोठ्या प्रमाणात ठेवी ठेवल्या जात आहेत. तेथील व्याजदर अधिक असल्याने धनाढ्य चिनी नागरिक या बँकेत पैसे ठेवत आहेत. याशिवाय देशाबाहेर पैसे पाठविण्यासाठी ते विमा पॉलिसीची देखील मदत घेत आहेत.
चुकीच्या धोरणाचा परिणाम
देशाबाहेर पैसे जाण्याची स्थिती ही चीन सरकारच्या चुकीच्या धोरणांमुळे निर्माण झाल्याचे अनेकांचे मत आहे. कॉर्पोरेट जगात सरकारचा हस्तक्षेप वाढणे ही बाब चीनच्या उद्योगपतींना रुचत नसल्याचे निदर्शनास येत आहे. काहींनी याविरुद्ध आवाजही उठविला, परंतु त्यांना दिलेली वागणूक पाहता अन्य उद्योगपती सरकारच्या विरोधात आवाज उठवण्याच्या भानगडीत पडले नाही. याशिवाय अनेक परकीय कंपन्यांनी देखील आपले बिर्हाड अन्य देशांत हलविले आहे. त्याचाही परिणाम चीनच्या अर्थव्यवस्थेवर होत आहे.
सरकारचे नियंत्रण
चीनचा पैसा बाहेर जात असला तरी आजही चीनच्या नागरिकांना देशाबाहेर पैसे पाठविणे सोपे नाही, त्यावर चीन सरकारचे कडक नियंत्रण आहे. मात्र, चीनच्या श्रीमंतांचा देशाच्या अर्थव्यवस्थेवरचा विश्वास ढळत आहे. नागरिकांनी सरकारी नियंत्रणातील त्रुटी देखील शोधून काढल्या आहेत. उदाहरणार्थ, एका उद्योगपतीने सोन्याचे एवढे बार खरेदी केले की, ते देशाबाहेर नेणे सहज शक्य आहे. याप्रमाणे पैसे ट्रान्सङ्गर करण्यासाठी परकी चलनाचा देखील आधार घेतला जात आहे. चीनच्या लोकांना परदेशातील मालमत्ता बाजार देखील त्यांना चांगला पर्याय वाटत आहे.
सध्या अडचणी नाही, चीनचं मत
2023 मध्ये चीमधून दरमहा सुमारे 50 अब्ज डॉलर देशाबाहेर पाठवले गेल्याचे उघडकीस आले आहे. पैसे पाठविणार्यांत बहुतांश मंडळी ही सर्वसामान्य जनता आणि खासगी क्षेत्रातील कंपन्या आहेत. चीनची अर्थव्यवस्था 17 लाख कोटी डॉलरची आहे. अशावेळी 50 अब्ज डॉलर देशाबाहेर जात असतील तर ङ्गारसा ङ्गरक पडणार नाही. मात्र पैसा जातोय, ही चिंतेची बाब आहेच.
आर्थिक संकटाची भीती
परंतु भानगड दुसरीच आहे. एकीकडे सर्वसामान्य जनता देशाबाहेर बचतीची रक्कम पाठवत असेल तर देशासाठी ही बाब भूषणावह किंवा चांगली नाही. व्यापक प्रमाणात पैसे देशाबाहेर गेल्याने लॅटिन अमेरिका, दक्षिण पूर्व आशिया त्याचबरोबर 2015-16 या काळात चीनलासुद्धा आर्थिक संकटाला सामोरे जावे लागले होते. परिणामी धोरणकर्त्यांनी अशा चलन संकटात देशाबाहेर पैसे पाठविण्यास निर्बंध घातले. कायद्याच्या बडग्याने पैसा रोखला जाऊ शकतो, असा चीन सरकारचा विश्वास आहे.
युआनला आधार
आता पुन्हा 2015-16 ची स्थिती निर्माण होत आहे. चीनच्या केंद्रीय बँकेने मे महिन्यानंतर दर महिन्याला 15 अब्ज डॉलर खर्च करून युआनची स्थिती मजबूत ठेवण्याचा प्रयत्न केला आहे. साहजिकच चीन सध्या आर्थिक आघाडीवर अडचणीत आहे, पण सध्याची स्थिती ही 2015-16 च्या तुलनेत कमीच आहे.
सोन्याला मागणी
चीनच्या बँका हाँगकाँगच्या तुलनेत 7 टक्के जादा भावाने सोन्याचे बार विकत आहेत. त्यावरून सोन्याला जादा मागणी असल्याचे कळून चुकते. कारण सोन्याचे बार सहजपणे देशाबाहेर नेता येणे शक्य आहे. चीनच्या लोकांनी देशातून पैसे बाहेर नेण्यासाठी आणखी एक शक्कल लढविली. हाँगकाँगमध्ये खाते उघडल्यानंतर विमा पॉलिसी खरेदी करण्यासाठी पैसे स्थानांतरित करत आहेत. हाँगकाँगच्या विमा कंपन्यांच्या डेटानुसार यावर्षीच्या पहिल्या तिमाहीत चिनी नागरिकांनी उतरविलेल्या विम्याच्या हप्त्यात सुमारे 22 टक्के वाढ झाली आहे.
चीनचा दिखावा
सध्या चीनमधून मोठ्या प्रमाणात पैसे जात असले तरी चीनचे प्रशासन मात्र त्याबाबत ङ्गारसे गंभीर दिसत नाहीत. अर्थात, चीनची जनता सातत्याने देशाबाहेर पैसे पाठवत असतील तर आगामी काळातील हे मोठे आर्थिक संकट राहू शकते. याकडे चीनचे सरकार दुर्लक्ष करत आहे किंवा दुर्लक्ष करत असल्याचा आव आणत आहे.