– आशिष निनगुरकर
बॉलीवूड चित्रपट, टीव्ही मालिका किंवा वेबसीरिजमध्ये दिसणारे सुंदर शूटिंग लोकेशन चाहत्यांच्या मनावर एक वेगळी जादू निर्माण करतात. चित्रपटाच्या शूटिंगमुळे प्रसिद्ध झालेल्या “लोकेशन’चा घेतलेला हा आढावा…
एकदा एखादे ठिकाण पडद्यावर दाखवले गेले की मग ते पॉप्युलर टुरिस्ट डेस्टिनेशन बनण्यास वेळ लागत नाही. चित्रपट निर्माते कॅमेऱ्यात सर्वोत्तम शॉट कॅप्चर करण्यासाठी चांगले शूटिंग स्पॉट शोधत राहतात. उटी हे देशातील सर्वात लोकप्रिय बॉलीवूड शूटिंग स्पॉटपैकी एक आहे. जे चित्रपट निर्मात्यांसाठी स्वर्गापेक्षा कमी नाही.
“दिल से’, “बर्फी’, “साजन’, “कुछ कुछ होता है’ आणि “अजब प्रेम की गजब कहानी’ असे अनेक अप्रतिम चित्रपट इथे चित्रित झाले आहेत. चहाची लागवड, निलगिरीची झाडे, सुखद हवामान आणि रोमॅंटिक हवामान उटीला सर्वात सुंदर पर्यटनस्थळ बनवते. दिल्लीच्या मध्यभागी स्थित इंडिया गेट एक पॉप्युलर शूटिंग डेस्टिनेशन आहे. “चांदनी’, “रंग दे बसंती’, “दिल्ली -6′ आणि “रॉकस्टार’ सारख्या चित्रपटांचे शूटिंग येथे झाले आहे.
हॉलीवूड चित्रपट “लाइफ ऑफ पाय’ आणि बॉलीवूडच्या “चेन्नई एक्सप्रेस’ आणि “निषाद’ मध्ये हिरव्यागार चहाच्या बागा तुम्ही पाहिल्या असतील. या चित्रपटांची अनेक दृश्ये केरळच्या मुन्नारमध्ये शूटिंग करण्यात आली. “बाहुबली’ चित्रपटात तुम्ही प्रभासला ज्या धबधब्यात शिवलिंग उचलताना पाहिले, त्याचे शूटिंग अथिरापल्ली आणि वझाचल धबधब्यात झाले. हे दोन्ही धबधबे केरळमध्ये आहेत. “रावण’ चित्रपटाची अनेक दृश्ये इथे शूट करण्यात आली आहेत. बनारस हे भारतातील सर्वात जुन्या शहरांपैकी एक आहे.
भव्य मंदिरे, सांस्कृतिक वारसा, प्राचीन घाट आणि मंत्रमुग्ध करणारी आरती ही बनारसची वैशिष्ट्ये आहेत. “रांझणा’ आणि “मसान’ सारख्या अनेक चित्रपटांचे चित्रीकरण या ठिकाणी झाले आहे. “आपकी कसम’, “बॉबी’, “ये जवानी है दिवानी’, “हायवे’, “हैदर’, “जब वी मेट’ आणि “रॉकस्टार’ सारख्या चित्रपटांचे शूटिंग येथे झाले आहे. शिकारी वर शम्मी कपूरच्या डान्सपासून रणबीर कपूरच्या बर्फावरच्या रोमान्सपर्यंत गुलमर्गच्या सौंदर्याचा आधार घेण्यात आला आहे. हिमाचल प्रदेशातील मनाली हे अतिशय लोकप्रिय ठिकाण आहे. “रोजा’ आणि “ये जवानी है दिवानी’ सारखे चित्रपट या ठिकाणी शूट झाले आहेत.
बर्फाच्छादित शिखर, उंच आणि खालचे रस्ते आणि सुंदर हवामान ही या ठिकाणाची वैशिष्ट्ये आहेत. पॅंगोंग लेक ठिकाण पडद्यावर अनेक वेळा पाहिले असेल. “3 इडियट्स’, “लक्ष्य’ आणि “टशन’ सारख्या अनेक चित्रपटांचे शूटिंग येथे झाले आहे. ही ठिकाणे लेहपासून सुमारे 4-5 तासांच्या अंतरावर आहेत. 2001 मध्ये प्रदर्शित झालेल्या “दिल चाहता है’ चित्रपटानंतर गोवा पर्यटकांमध्ये अधिक प्रसिद्ध झाला आहे. शांततेचे काही क्षण घालवण्यासाठी गोवा सहलीला गेलेल्या तीन मित्रांच्या कथेवर हा चित्रपट आधारित आहे. “धूम’, “गोलमाल’ आणि “रंगीला’ सारखे अनेक सुपरहिट चित्रपट इथे शूट झाले आहेत.
सुंदर किनारे, वाळूचे किनारे आणि शांत वातावरण हे गोव्याचे वैशिष्ट्य आहे. भारताच्या उत्तर-पश्चिम भागात असलेले अमृतसर सुवर्ण मंदिरासाठी खूप प्रसिद्ध आहे. बॉलीवूड सुपरहिट चित्रपट “वीर-जारा’चे अनेक सीन्स हिरव्या मोहरीच्या शेतात आणि पंजाबच्या वाघा बॉर्डरवर शूट केले गेले आहेत. बहुतांश चित्रपट आणि टीव्ही मालिका मुंबईच्या गोरेगाव फिल्मसिटीमध्येच चित्रित केल्या जातात. 350 एकरमध्ये पसरलेल्या फिल्मसिटीमध्ये 20 इनडोअर स्टुडिओ आहेत. तसेच बागा, तलाव, जंगले, शहरे, घरे, गावे इत्यादी गोष्टीही उपलब्ध आहेत.
“गेट वे ऑफ इंडिया’ इथून दिसणारे अरबी समुद्राचे विहंगम दृश्य, इथली वर्दळ, फेरीवाले या साऱ्यामुळे हे ठिकाण कित्येक सिनेनिर्मात्यांचे आवडतं शूटिंग लोकेशन आहे. “गजनी’, “बॉम्बे’, “कलयुग’, “हिरो नंबर 1′ आणि “मन’ यासारख्या चित्रपटांसह कित्येक प्रादेशिक भाषेतील चित्रपटांचे आणि मालिकांचेही चित्रीकरण इथे झाले आहे. गोविंदाच्या “आँखे’ चित्रपटातील “बडे काम का बंदर’ हे गाणं “गेट वे ऑफ इंडिया’वर चित्रित करण्यात आलं होतं.
मुंबई लोकल ही मुंबईची मुख्य ओळख आहे. कित्येक दिग्दर्शकांनी आपल्या चित्रपटांच्या शूटिंगसाठी “सीएसटी’ची निवड केली आहे. “स्लमडॉग मिलेनियर’ या ऑस्कर पुरस्कार विजेत्या चित्रपटात छत्रपती शिवाजी टर्मिनसवर चित्रित केलेली काही दृश्ये होती. याचबरोबर अनेक चित्रपटांमध्ये आपल्याला सीएसटी स्थानकावर चित्रित केलेली दृश्ये दिसतील.
“बंटी और बबली’ या चित्रपटात बंटी आणि बबली यूपीमधून ट्रेन पकडून जेव्हा मुंबईत येतात त्यावेळचं शूटिंग सीएसटीला झालं होतं. कुलाबा कॉजवे म्हणजे मुंबई शहरामधील “कल्चर स्क्वेअर’. या ठिकाणी अनेक अपमार्केट, किरकोळ दुकाने तसेच रस्त्याच्या कडेला सर्व प्रकारची उत्पादने विकणारे फेरीवाले आहेत. अनेक रेस्टॉरंट्स आणि भोजनालयांव्यतिरिक्त, कुलाब्यात नॅशनल गॅलरी ऑफ मॉडर्न आर्ट, छत्रपती शिवाजी महाराज म्युझियम इत्यादी महत्त्वाच्या इमारती देखील आहेत.
आमीर खानच्या “तलाश’ चित्रपटातील काही दृश्ये कुलाबा कॉजवे येथे चित्रित करण्यात आली आहेत. मरीन ड्राइव्ह हे प्रेमीयुगुलांचे आवडते ठिकाण आणि चित्रपट निर्मात्याचे आवडते शूटिंग लोकेशन! “धूम’ या सुपरहिट चित्रपटाच्या काही भागांचे चित्रीकरण इथे करण्यात आलं होतं. बॉलीवूडच्या कित्येक चित्रपटांमध्ये धारावीचे दर्शन घडते. “दीवार’, “सलाम बॉम्बे’, “धारावी’, “सरकार’, “ट्रॅफिक सिग्नल’ व “फूटपाथ’ अशा कित्येक चित्रपटांचे चित्रीकरण येथे झाले आहे.
“स्लमडॉग मिलेनियर’ या चित्रपटाच्या काही भागांचे चित्रीकरण धारावी झोपडपट्टीमध्ये करण्यात आले होते. “गॉड तुस्सी ग्रेट हो’ या चित्रपटात “तुझे अक्सा बीच घुमा दूं’ या गाण्याचे शूटिंगही येथेच पार पडले आहे. “सागर’ या चित्रपटाचा काही भाग याच बीचवर चित्रित करण्यात आला होता. सुभाष घई यांचा 2003 आलेल्या “जॉगर्स पार्क’ या चित्रपटाचे चित्रीकरण बांद्रा परिसरात करण्यात आले होते. जॉनी वॉकर अभिनीत सीआयडी, आनंद आणि सीता और गीता यांसारख्या जुन्या चित्रपटांसह कित्येक प्रादेशिक चित्रपटांचे आणि मालिकांचे चित्रीकरण जुहू बीचवर झाले आहे.