न्यूयॉर्क : अंतराळात दररोज एक किंवा दुसरी घटना घडत असते. अशा अनेक घटना आहेत ज्यांचा पृथ्वीवर परिणाम होतो. आता यादरम्यान अशीच एक घटना घडणार आहे ज्याचा परिणाम पृथ्वीवर होऊ शकतो. जगभरातील एजन्सींनी याबाबत अलर्ट जारी केला आहे. एजन्सींनुसार, आज म्हणजेच 14 एप्रिल रोजी सूर्यापासून निघणारे भूचुंबकीय वादळ पृथ्वीवर धडकणार आहे. सूर्यावरील हालचाली वाढल्या आहेत. त्यामुळे भूचुंबकीय वादळ धोकादायक ठरू शकते, असा अंदाज शास्त्रज्ञांनी व्यक्त केला आहे.
असे सांगण्यात आले आहे की धोकादायक भूचुंबकीय सौर वादळ ताशी 20,69,834 वेगाने पृथ्वीकडे सरकत आहे. गेल्या अनेक आठवड्यांपासून तज्ज्ञांमध्ये या वादळाची चर्चा सुरू आहे. भूचुंबकीय वादळ पृथ्वीवर आदळल्यानंतर त्याचे भयंकर परिणाम दिसू शकतात. जगभरातील एजन्सींचे म्हणणे आहे की अशा परिस्थितीत जगातील बहुतेक देशांमध्ये ब्लॅकआउटची परिस्थिती उद्भवू शकते.
डेड सन स्पॉट महिन्यानंतर जिवंत होतो
अनेक महिन्यांपासून सूर्यावर पडलेला मृत सनस्पॉट पुन्हा जिवंत झाल्याचे वैज्ञानिकांनी सांगितले आहे. या सनस्पॉटला AR2987 असे नाव देण्यात आले आहे. आता हा प्लाझ्मा बॉल सक्रिय झाल्यामुळे मोठ्या प्रमाणात रेडिएशन पृथ्वीच्या दिशेने येत आहे. एका अहवालात असे म्हटले आहे की सूर्याचे मृत स्थान जिवंत झाल्यामुळे सूर्यमालेतील ताऱ्यांवर गडबड आहे.
या घटनेला खगोलशास्त्रज्ञांनी कोरोनल मास इजेक्शन म्हटले आहे. यामुळे आज प्लाझ्मा बॉल पृथ्वीवर आदळू शकतो. पृथ्वीच्या दिशेने सरकणाऱ्या या सौर वादळामुळे पृथ्वीवर काळवंडण्याची शक्यता आहे.
शास्त्रज्ञांनी म्हटले आहे की सूर्याच्या किरणोत्सर्गाच्या वादळामुळे उत्तर ध्रुवाच्या वातावरणाच्या वरच्या भागात अधिक उत्तरेकडील प्रकाश निर्माण होईल, ज्याचा परिणाम पृथ्वीच्या उत्तर ध्रुव प्रदेशात असलेल्या उपग्रहांवर आणि पॉवर ग्रिडवर होऊ शकतो. त्यामुळे या भागात अंधार पडण्याचा धोका निर्माण झाला आहे.
सूर्याच्या सीएमईच्या उत्सर्जनावर लक्ष ठेवणाऱ्या नासा आणि एनओएए यांनी १४ एप्रिलला म्हणजेच आजच्या दिवशी सौर वादळ पृथ्वीवर धडकण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. नासाने पुढे म्हटले आहे की, पृथ्वीवर आदळल्यानंतर त्याची तीव्रता वाढू शकते. एजन्सी म्हणतात की भूचुंबकीय वादळांमध्ये पृथ्वीवरील पॉवर ग्रीड आणि इतर संसाधनांचे नुकसान होण्याची क्षमता आहे. यामुळे जगातील काही भागात ब्लॅकआउट होण्याची शक्यता आहे.
यूएस एजन्सी नॅशनल ओशनिक अँड ऍटमॉस्फेरिक ऍडमिनिस्ट्रेशन (एनओएए) ने पृथ्वीवरील सर्वोच्च उंचीच्या भागात वीज आणि रेडिओ सिग्नल विस्कळीत होण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. ते म्हणतात की, मध्य-उंचीच्या भागात फारसे नुकसान होण्याची शक्यता नाही.
भूचुंबकीय (जिओमॅग्नाटिक) वादळ कशाला म्हणतात ?
यूएस स्पेस एजन्सी नासाच्या मते, सूर्याच्या पृष्ठभागावर प्रचंड स्फोट होत असतात. या दरम्यान, अत्यंत तेजस्वी प्रकाश असलेल्या काही भागात प्रचंड प्रमाणात ऊर्जा सोडली जाते, ज्याला ‘फ्लेअर’ म्हणतात. ताशी अनेक दशलक्ष मैलांच्या वेगाने, एक अब्ज टन इतकी चुंबकीय ऊर्जा अवकाशात सोडली जाते, ज्यामुळे सूर्याच्या बाह्य पृष्ठभागाचा काही भाग उघडतो आणि या छिद्रातून ऊर्जा बाहेर पडू लागते आणि ते आगीच्या गोळ्याप्रमाणे दिसते. जर ही उर्जा सतत अनेक दिवस सोडली गेली तर ती खूप लहान परमाणु कण देखील सोडू लागते जे विश्वात पसरतात, ज्याला ‘भूचुंबकीय वादळ’ म्हणतात.