Type 5 diabetes । आंतरराष्ट्रीय मधुमेह महासंघाने (IDF) ‘टाइप ५ मधुमेह’ नावाचा मधुमेहाचा एक नवीन प्रकार अधिकृतपणे ओळखला आहे. हा प्रकार विशेषतः कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमधील कुपोषित किशोरवयीन आणि तरुण प्रौढांमध्ये आढळतो. कुपोषणाशी संबंधित मधुमेह म्हणूनही ओळखला जाणारा हा आजार टाइप १ आणि टाइप २ मधुमेहापेक्षा वेगळा आहे.
IDF नुसार, टाइप ५ मधुमेह हा गंभीर इन्सुलिन-कमतरता मधुमेह आहे. टाइप २ मधुमेह, जो सहसा लठ्ठपणा आणि इन्सुलिन प्रतिरोधनाशी जोडला जातो, त्याच्या विपरीत, टाइप ५ मधुमेह प्रामुख्याने दीर्घकालीन कुपोषणामुळे, विशेषतः बालपण किंवा पौगंडावस्थेतील, उद्भवतो. IDF च्या मते, “टाइप ५ मधुमेह अत्यंत कमी इन्सुलिन पातळी आणि खराब चयापचय नियंत्रणामुळे होतो, जो सामान्यतः कुपोषित आणि दुबळ्या व्यक्तींना प्रभावित करतो.” अंदाजे २ ते २.५ कोटी लोक, विशेषतः आशिया आणि आफ्रिकेत, या प्रकारच्या मधुमेहाने ग्रस्त आहेत. १९५५ मध्ये जमैकामध्ये प्रथम आढळलेल्या या आजाराची नोंद १९६० च्या दशकात भारत, पाकिस्तान आणि उप-सहारा आफ्रिकेतही झाली. Type 5 diabetes ।
गेल्या ७० वर्षांपासून टाइप ५ मधुमेहाचे निरीक्षण होत असले तरी, त्याचे टाइप १ किंवा टाइप २ म्हणून चुकीचे निदान होत होते. IDF ने याला “मधुमेहाच्या समजुतीत एक महत्त्वाचा क्षण” म्हटले आहे. हा आजार सूक्ष्म लक्षणांसह प्रकट होतो आणि लठ्ठपणाशी संबंध नसल्याने सहज लक्षात येतो.
याची प्रमुख लक्षणे अशी: Type 5 diabetes ।
-
सतत थकवा
-
अस्पष्ट वजन कमी होणे किंवा वजन न वाढणे
-
वाढ खुंटणे
-
जास्त तहान आणि वारंवार लघवी
-
वारंवार संसर्ग आणि जखमा बरे न होणे
-
पचन समस्या आणि भूक न लागणे
-
त्वचेवर काळे ठिपके, विशेषतः मानेवर
-
स्मरणशक्ती, एकाग्रता किंवा शाळेतील कामगिरीत अडचण
IDF च्या जागतिक मधुमेह काँग्रेसमधील प्राध्यापक श्वार्ट्झ यांनी सांगितले, “टाइप ५ मधुमेहाची मान्यता ही मधुमेहाकडे पाहण्याच्या जागतिक दृष्टिकोनात ऐतिहासिक बदल आहे. यामुळे लाखो लोकांना योग्य काळजी मिळण्यास मदत होईल.” IDF ने या आजारासाठी संशोधन, जागरूकता आणि आरोग्यसेवा सुधारण्यासाठी एक विशेष टाइप ५ मधुमेह कार्यगट स्थापन केला आहे.
