Ratan Tata 86 Birthday – देशातील सर्वात मोठे औद्योगिक घराणे टाटा समूहाचे माजी अध्यक्ष रतन टाटा यांचा आज वाढदिवस आहे. अब्जाधीश उद्योगपती आणि अतिशय उदार व्यक्ती रतन टाटा आता 86 वर्षांचे झाले आहेत. त्यांचा जन्म 28 डिसेंबर 1937 रोजी झाला होता. एकीकडे टाटा सन्सचे माजी अध्यक्ष लोकांसाठी प्रेरणास्थान आहेत, तर दुसरीकडे त्यांच्या आयुष्याशी संबंधित अनेक रंजक किस्से आहेत. यातील एक आहे त्यांच्या बदलाची कहाणी, जाणून घेऊया त्याबद्दल…
2012 पर्यंत टाटा समूहाचे अध्यक्ष –
रतन टाटा यांना कोणत्याही ओळखीची गरज नाही. देशाच्या स्वातंत्र्यापूर्वीपासून टाटा कुटुंब कॉर्पोरेट जगतात आपला ठसा उमटवत आहे. रतन टाटा हे 1991 ते 2012 या काळात टाटा समूहाचे अध्यक्ष होते आणि या काळात त्यांनी व्यवसाय क्षेत्रात अनेक विक्रम प्रस्थापित केले. देशातील सर्वात जुन्या व्यावसायिक घराण्यांपैकी एक असलेल्या टाटा समूहाला मोठ्या उंचीवर नेले. रतन टाटा यांचे व्यक्तिमत्त्व पाहिल्यास ते केवळ व्यापारीच नाहीत, तर ते एक साधे, थोर आणि उदार व्यक्ती, आदर्श आणि लोकांसाठी प्रेरणास्रोत आहेत. आपल्या गटाशी निगडीत असलेल्या छोट्या कर्मचाऱ्यालाही ते आपले कुटुंब मानतात आणि त्यांची काळजी घेण्यात कोणतीही कसर सोडत नाहीत, याची अनेक उदाहरणे आहेत.
90 च्या दशकातील एक घटना –
90 च्या दशकात, टाटा मोटर्सने टाटा सन्सचे अध्यक्ष रतन टाटा यांच्या नेतृत्वाखाली त्यांची कार टाटा इंडिका लॉन्च केली होती. पण, त्यावेळी रतन टाटांच्या विचारानुसार टाटांच्या गाड्या विकल्या जात नव्हत्या. टाटा इंडिकाला कमी प्रतिसाद आणि सतत वाढत चाललेल्या तोट्यामुळे त्यांनी पॅसेंजर कार डिव्हिजन (पॅसेंजर कार बिझनेस) विकण्याचा निर्णय घेतला होता आणि त्यासाठी त्यांनी अमेरिकन कार उत्पादक फोर्ड मोटर्सशी चर्चा केली.
फोर्डचे अध्यक्ष बिल फोर्ड यांची भेट –
जेव्हा रतन टाटा यांनी आपला प्रवासी कार व्यवसाय फोर्ड मोटर्सला विकण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे फोर्डचे अध्यक्ष बिल फोर्ड यांनी त्यांची खिल्ली उडवली. बिल फोर्डने त्यांना सांगितले होते की, जर तुम्हाला काहीच माहिती नाही, तर मग तुम्ही प्रवासी कार विभागच का सुरू केला? बिल इथेच थांबले नाही ते पुढे म्हणाले की, आम्ही तुमचा हा व्यवसाय विकत घेतला तर तुमच्यावर उपकार होईल. बिल फोर्डचे हे शब्द रतन टाटा यांच्या हृदयात आणि मनात रुतले, पण त्यांच्या स्वभावानुसार त्यांनी लगेच प्रतिक्रिया दिली नाही आणि ते भारतात परतले.
भारतात परतताच हा मोठा निर्णय घेतला –
बिल फोर्ड यांच्याशी झालेल्या बैठकीनंतर त्यांनी पॅसेंजर कारचा व्यवसाय विकण्याचा निर्णय पुढे ढकलला आणि त्यानंतर भारतातील ऑटोमोबाईल क्षेत्रात क्रांती घडवून आणली. अपयश ही यशाची पायरी असते हे त्यांनी सिद्ध केले. टाटा मोटर्सला नवीन उंचीवर नेण्यासाठी त्यांनी आपले संपूर्ण लक्ष केंद्रित केले आणि एका दशकापेक्षा कमी कालावधीत त्यांनी फोर्डच्या गैरवर्तणुकीचा बदला घेत स्वत:ला या क्षेत्राचा राजा बनवून कायम स्मरणात राहील.
फोर्डला 9 वर्षात नतमस्तक व्हावे लागले –
तेव्हापासून 9 वर्षे उलटून गेली होती आणि या वर्षांत टाटा मोटर्स नवीन उंची गाठण्यासाठी पुढे सरकत होती, तर फोर्ड मोटर्स दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर होती. यावेळी, रतन टाटा यांच्या समूहाने फोर्डचे जग्वार आणि लँड रोव्हर ब्रँड खरेदी करण्याची ऑफर दिली. या कराराबाबत रतन टाटा आणि बिल फोर्ड यांच्यात बैठक झाली तेव्हा फोर्डचे अध्यक्ष बिल फोर्ड यांचा सूर बदलला होता. त्यांनी या ऑफरसाठी रतन टाटा यांचे आभार मानले आणि म्हणाले, तुम्ही जग्वार-लँड रोव्हर (जेएलआर) खरेदी करून आमच्यावर मोठा उपकार करत आहात.
रतन टाटा यांच्याशी संबंधित काही खास गोष्टी… –
– टाटा चेअरमनचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे ते नेहमी शांत आणि सौम्य राहतात. कंपनीच्या अगदी लहान कर्मचाऱ्यांनाही ते प्रेमाने भेटतात, त्यांच्या गरजा समजून घेतात आणि शक्यतो त्यांना सर्वतोपरी मदत करतात.
– ज्येष्ठ अब्जाधीश रतन टाटा म्हणतात की, जर तुम्हाला कोणत्याही कामात यश मिळवायचे असेल, तर तुम्ही ते काम एकट्याने सुरू करू शकता, पण ते काम मोठ्या उंचीवर नेण्यासाठी लोकांचे सहकार्य आवश्यक आहे. फक्त एकत्रच आपण खूप पुढे जाऊ शकतो.
– रतन टाटा यांना प्राणी विशेषत: भटके कुत्रे खूप आवडतात. अनेक एनजीओ आणि अॅनिमल शेल्टर्सनाही तो देणगी देत असतात.
– आर्थिक संकटात सापडलेल्या विद्यार्थ्यांना मदत करण्यातही रतन टाटा आघाडीवर आहेत. त्यांचा ट्रस्ट अशा विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती देते. अशा विद्यार्थ्यांना जे.एन. टाटा एंडॉवमेंट, सर रतन टाटा स्कॉलरशिप आणि टाटा स्कॉलरशिप द्वारे मदत दिली जाते.