ATAGS | Advanced Gun : भारतीय लष्करासाठी १५५ मिमी कॅलिबरच्या अॅडव्हान्स्ड टोव्ड आर्टिलरी गन सिस्टम (ATAGS) खरेदीला कॅबिनेट कमिटी ऑन सिक्युरिटीने मंजुरी दिली आहे. ही डीआरडीओने विकसित केलेली स्वदेशी बंदूक प्रणाली आहे. भारतीय सैन्यासाठी याचा करार सुमारे ७००० कोटी रुपयांचा आहे.
हा करार ३०७ हॉवित्झर तोफांसाठी आहे. त्याची मारा क्षमता ४८ किलोमीटरपर्यंत आहे. भारत फोर्ज आणि टाटा अॅडव्हान्स्ड सिस्टम्स हे उत्पादन करतील. या करारानुसार, भारत फोर्ज एकूण तोफांपैकी ६० टक्के तोफा तयार करेल आणि टाटा अॅडव्हान्स्ड सिस्टम्स ४० टक्के तोफा तयार करेल.
यासोबतच, संरक्षण मंत्रालयाने ५४ हजार कोटी रुपयांच्या लष्करी उपकरणांच्या खरेदीला मान्यता दिली आहे, ज्यामध्ये एअरबोर्न अर्ली वॉर्निंग सिस्टम, वरुणास्त्र टॉर्पेडो आणि टी-९० टँकसाठी नवीन इंजिनांचा समावेश आहे. ‘ATGS’ भारतासाठी गेम चेंजर ठरणार असल्याचं बोललं जात.
४८ किमी अंतरापर्यंत मारा करू शकते :
ATAGS ही अशी पहिली बंदूक आहे जी भारतातच डिझाइन, विकसित आणि उत्पादित केली गेली आहे. ही १५५ मिमी तोफा अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहे आणि लांब पल्ल्यापर्यंत मारा करण्याची क्षमता तिच्यात आहे. या तोफखाना प्रणालीमध्ये ५२ कॅलिबर लांबीची बॅरल बसवण्यात आली आहे. यामुळे त्याची फायरिंग रेंज ४८ किमी पर्यंत वाढते.
या तोफेचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे ते संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO), महिंद्रा डिफेन्स नेव्हल सिस्टम्स, भारत फोर्ज लिमिटेड, टाटा पॉवर स्ट्रॅटेजिक अँड ऑर्डनन्स फॅक्टरी बोर्ड यांनी पूर्णपणे भारतात विकसित केले आहे.
एका मिनिटात पाच गोळे डागू शकतात :
प्रगत टोव्ड आर्टिलरी गन सिस्टीम नावाप्रमाणेच, ही एक बंदूक आहे जी ट्रकने ओढता येते. त्याला हॉवित्झर म्हणजेच लहान तोफ असेही म्हणतात. हे खूप हलके आहेत आणि खूप उंचीवर तैनात केले जाऊ शकतात.
बोफोर्स तोफांप्रमाणे, या तोफा देखील गोळीबार केल्यानंतर स्वतःहून काही अंतर पुढे जाऊ शकतात. म्हणूनच त्यांना स्वदेशी बोफोर्स असेही म्हणतात. यातून दर मिनिटाला पाच गोळे डागता येतात. त्यात ऑटोमॅटिक मोड फायरिंग आणि कम्युनिकेशन सिस्टम आहे.
आयातीवरील अवलंबित्व कमी होईल :
स्वदेशी खाजगी भागीदारांच्या सहकार्याने विकसित केलेल्या या तोफेतील ६५ टक्क्यांहून अधिक घटक स्वदेशी आहेत. यामध्ये बॅरल, ब्रीच मेकॅनिझम, थूथन ब्रेक, फायरिंग आणि रीकॉइल सिस्टीम ते दारूगोळा हाताळणी यंत्रणा यांचा समावेश आहे. त्याची नेव्हिगेशन सिस्टीम, सेन्सर्स आणि थूथन व्हेलॉसिटी रडार देखील स्वदेशी पद्धतीने विकसित केले गेले आहेत.
यामुळे, भारताचा संरक्षण उद्योगच बळकट होणार नाही तर आयातीवरील अवलंबित्वही कमी होईल. स्वदेशी प्रणालीने सुसज्ज असल्याने, या तोफांच्या सुटे भागांची चिंता राहणार नाही आणि दुरुस्तीसाठी कोणावरही अवलंबून राहण्याची गरज भासणार नाही.
२०१३ मध्ये चाचणी सुरू झाली :
ATAGS जुन्या १०५ मिमी आणि १३० मिमी तोफा बदलेल. हे देशाच्या पश्चिम आणि वायव्य सीमेवर तैनात केले जातील, ज्यामुळे आपले सुरक्षा दल अधिक बळकट होतील. प्रत्यक्षात, ATGS चा विकास २०१३ मध्ये सुरू झाला होता.
त्याची पहिली यशस्वी चाचणी १४ जुलै २०१६ रोजी घेण्यात आली. २०१७ मध्ये, या तोफा प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये देखील समाविष्ट करण्यात आल्या होत्या. जून २०२१ मध्ये, १५ हजार फूट उंचीवर त्याची चाचणी यशस्वी झाली.
जगातील कोणत्याही देशाकडे अशी तोफ नाही :
या तोफांना विनाकारण गेम चेंजर म्हटले जात नाहीये. डीआरडीओच्या एका शास्त्रज्ञाचा दावा आहे की एटीएजीएस ही जगातील सर्वोत्तम बंदूक आहे आणि इस्रायलसारख्या देशाकडेही या क्षमतेची बंदूक नाही.
केवळ चीन आणि पाकिस्तानच नाही, तर आतापर्यंत इतर कोणत्याही देशाला ATAGS सारख्या उच्च तंत्रज्ञानावर आधारित इतक्या गोळीबार क्षमतेची बंदूक तयार करता आलेली नाही. ते जगातील सर्वात लांब अंतर, ४८ किमी पर्यंत मारा करण्यास सक्षम आहे.
