डेहराडून – ऋषिकेश येथे गंगा नदीवर पर्यटकांसाठी प्रसिद्ध असलेल्या लक्ष्मण झुल्याला पर्याय म्हणून बजरंग सेतू उभारण्याचे काम सुरू झाले आहे. राज्याच्या नरेंद्रनगर विभागाचे बांधकाम अभियंता मो. अरिफ खान यांच्या सांगण्यानुसार बजरंग सेतूसाठी गंगा नदीच्या दोन्ही किनाऱ्यांवर पाया घेण्यासाठी काम सुरू झालेले आहे. जुलै 2023 पर्यंत या पुलाचे काम पूर्ण होईल, असे उत्तराखंडच्या बांधकाम विभागाचे मत आहे.
बजरंग सेतूचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याच्या दोन्ही बाजूला केदारनाथ मंदिराची प्रतिकृती असणारे मनोरे असतील तर पूल संपूर्णपणे काचेचा असेल. त्यावरून फक्त पायी जाणाऱ्या भाविकांना आणि पर्यटकांना सोडण्यात येईल. हा पूल पादचाऱ्यांसाठी तीन लेनचा असेल.
लक्ष्मण झुल्याचा इतिहास
1. 1889 मध्ये कोलकत्यातील रायबहादूर शेठ सुरजमल तुलस्यान यांनी त्यावेळी 50 रुपये देऊन लोखंडी दोरांच्या सहाय्याने 274 फूट लांबीचा झुलता पूल ऋषिकेश-तपोवन दरम्यान बांधला होता. 1924 मध्ये गंगा नदीला आलेल्या पुरात हा पूल वाहून गेला.
2. त्यानंतर पुन्हा याठिकाणी ब्रिटीशांच्या काळात 1927ते 1929 दरम्यान लक्ष्मण झुल्याची उभारणी करण्यात आली. नव्याने बांधण्यात आलेल्या पुलासाठी शेठ सूरजमल यांचे चिरंजीवर रायबहादूर शिवप्रसाद तुलस्यान यांनी 1924 मध्ये 1.20 लाख रुपयांची देणगी दिली होती.
3. गंगा नदीवर बांधण्यात आलेला हा सस्पेन्शन ब्रिज त्या काळातील अभियांत्रिकीचे एक वैशिष्ट्यपूर्ण उदाहरण ठरला. 450 फूट लांबीचा हा पूल 60 मीटर उंचीवर बांधण्यात आला आहे.
4. 12 जुलै 2019 मध्ये सार्वजनिक बांधकाम विभागाच्या सेफ्टी ऑडिट रिपोर्टमध्ये हा पूल पर्यटकांसाठी असुरक्षित असल्याचे नमूद करण्यात आले. त्यानंतर हा पूल येण्याजाण्यासाठी बंद करण्यात आला. त्यानंतर त्याला पर्यायी पुलासाठी विचारमंथन सुरू झाले.
5. आता नव्या पुलाच्या उभारणीची जबाबदारी सार्वजनिक बांधकाम विभागाकडे देण्यात आलेली आहे.
6. सार्वजनिक बांधकाम विभागाने नव्या पुलाचा तपशिलवार प्रकल्प अहवाल (डीपीआर) तयार करून राज्य सरकारमार्फत केंद्रीय रस्ते मंत्रालयाकडे निधीच्या मंजुरीसाठी पाठवला होता.
7. लक्ष्मण झुल्यावर अनेक हिंदी चित्रपटांचे चित्रीकरण करण्यात आलेले आहे. गंगा की सौगंध, संन्यासी, नमस्ते लंडन, बंटी और बबली, महाराजा, अर्जुन पंडीत, दम लगा के हैश्या अशा चित्रपटांखेरीज सीआयडी, भाभीजी घर पर है अशा मालिकांमध्येही लोकांना या पुलाचे दर्शन घडलेले आहे.
8. लक्ष्मण झुला भाविकांच्या येण्याजाण्यासाठी असुरक्षित असल्याचा अहवाल रुडकी येथील आयआयटीने दिल्यानंतरही तीन वर्षे त्यावरून ये-जा सुरू होती.
Himachal Assembly Election 2022 : कॉंग्रेस म्हणजे भ्रष्टाचार, घोटाळ्यांची हमी – पंतप्रधान मोदी
बजरंग सेतूची वैशिष्ट्ये
1. हा सेतू 133 मीटर लांब आणि आठ मीटर रूंद असणारा आहे. त्यावर तीन लेन असतील.
2. या पुलावरून लहान चारचाकी वाहने जाऊ शकणार आहेत. त्यासाठी अडीच मीटर रुंदीच्या दोन लेन असतील तर पुलाच्या दोन्ही बाजूंनी 1.5 मीटर रुंदीचे पदपथ असणार आहेत. हे पदपथ पूर्णपणे पारदर्शक, काचेचे असतील. या काचेची जाडी 65 मिलीमीटर असेल. जी चांगली मजबूत असेल.
3. या पुलावरून 57 मीटर उंचीवरून पर्यटक वाहणाऱ्या गंगा नदीचे अद् भूत, निसर्गरम्य दृश्य पाहू शकतील.
4. या पुलाच्या कामासाठी एकूण 68 कोटी रुपयांच्या निधीला मंजुरी देण्यात आलेली आहे. त्यासाठी पहिल्या टप्प्यात 18 कोटी 78 लाख रुपयांचा निधी वितरीत करण्यात आलेला आहे.