Punganur Cow : गेल्या दोन दिवसांपूर्वी देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे काही फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल झाले होते. या फोटोमध्ये पंतप्रधान मोदी हे 3-4 गायींना चारा घालताना दिसत आहे. मोदींचे हे छायाचित्र इतके सुंदर आहे की, त्याची सर्वत्र चर्चा होत आहे. मात्र, या फोटोमध्ये दिसणारी गाय ही सामान्य गाय नसून ‘पुंगनूर’ गाय आहे. देशात गायींच्या काही जाती आहेत ज्या हळूहळू नामशेष होत आहेत.
गायींच्या नामशेष होणाऱ्या जातींमध्ये पुंगनूर गाय आहे. ही गाय जगातील सर्वात लहान गायींपैकी एक आहे. गायीची ही उत्कृष्ट जात दक्षिण भारतात विकसित करण्यात आली आहे.
ही गाय नामशेष झाल्यामुळे आंध्र प्रदेशात मोठ्या प्रमाणावर तिच्या संवर्धनावर काम केले जात आहे, जेणेकरून तिला नामशेष होण्यापासून वाचवता येईल. आज आपण याच गाय बद्दल जाणून घेणार आहोत.
– पुंगनूर गाय अत्यंत पौष्टिक आहे.
पुंगनूर गायीच्या दुधात अनेक औषधी गुणधर्म असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. या गाईच्या दुधापासून औषधही बनवले जाते. या गाईचे दूध केवळ अमृतसारखे नाही तर तिचे शेण आणि मूत्रही विकले जाते. ही गाय कोणत्याही ऋतूत आरामात जगू शकतो. या गायीची उंची फक्त 2 फूट आहे. या गायीची जात सुमारे 112 वर्षे जुनी मानली जाते.
– ही गाय खूप दूध देते.
ही गाय एकदा मुलाला जन्म दिल्यानंतर 260 दिवसांत 540 लिटर दूध देते. ज्यामध्ये 8 टक्क्यांपर्यंत फॅट असते. तर इतर सामान्य गायींमध्ये चरबीची टक्केवारी 3 ते 3.5 पर्यंत असते. एका दिवसात पाच किलो चारा खाते आणि तीन लिटर दूध देते.
– म्हणून या गाईचे नाव पुंगनूर ठेवण्यात आले.
ही गाय आंध्र प्रदेशातील चित्तूर जिल्ह्यातील पुंगनूर भागात आढळते. त्यामुळे त्याचे नाव पुंगनूर पडले. दिसायला लहान आहे, म्हणजे बघितल तर वाटेल की तो बछडा आहे, पण शरीराची रचना बघितली तर कळेल की तो पुंगनूर आहे. त्याचे दूध खूप घट्ट असते. याशिवाय इतर गायींच्या तुलनेत ते जास्त लोणी काढते.
– पुंगनूर जातीच्या गायीच्या दुधाचे वैशिष्ट्ये.
या गायीचे दूध हे उत्तम असते व यातील स्निग्धांशाचे प्रमाण जास्त असल्यामुळे तिचा फॅट देखील चांगला असतो. त्यामुळे या जातीच्या गाईच्या दुधाला दर देखील चांगले मिळतात. साधारणपणे पुंगनूर जातीच्या गायीच्या दुधाचा फॅट हा तिन ते साडेतीन पर्यंत असतो.
परंतु बऱ्याचदा या गायीच्या दुधाचा फॅट 8 पर्यंत देखील जातो असे देखील जाणकार सांगतात. दीड ते तीन फूट पर्यंत उंची असलेल्या या गाईचे वजन 100 ते 150 किलो पर्यंत असते.
– या गाईचे किंमत आणि इतर महत्त्वाचे वैशिष्ट्ये.
पुंगनूर जातीची गाय तुम्हाला 1 ते 5 लाख रुपयांमध्ये देखील मिळू शकते. पुंगनूर गाय जितकी लहान असेल तितकी ती विकत घेण्यासाठी जास्त पैसे खर्च करावे लागतात. महत्त्वाचे म्हणजे या गाईचे शेण आणि गोमूत्र त्याला कुठल्याही प्रकारचा वास येत नसल्यामुळे अनेक धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये वापर केला जातो.