चिंचवडमधून वाहतेय फेस आणि दुर्गंधीयुक्त पाणी
पिंपरी – पवना नदीच्या प्रदूषणात सध्या कमालीची वाढ होत असल्याचे चित्र पाहण्यास मिळत आहे. थेरगाव-केजुदेवी बंधारा येथील पवना नदीपात्रात मासे मृत पावण्याची घटना घडल्यानंतर आता चिंचवड-थेरगाव येथील नवीन पुलाजवळ (धनेश्वर मंदिराजवळ) असलेल्या नदीपात्रातील छोट्या बंधाऱ्यावरून गेल्या काही दिवसांपासून फेसयुक्त पाणी वाहत आहे. तसेच, येथील पाण्याला दुर्गंधी येत आहे.
पवनेचे प्रदूषण हा मुद्दा कायम चर्चेचा राहिला आहे. पवना नदीपात्रात केजुदेवी बंधारा येथे गेल्या वर्षभरात दोनदा मासे मृत पावण्याच्या घटना घडल्या आहेत. त्याबाबत महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने महापालिकेला दोनदा नोटीस बजावलेली आहे. त्यानंतरही पवनेचे प्रदूषण कमी झालेले नाही. मासे मृत पावले किंवा अशाप्रकारे फेसयुक्त पाणी वाहत असल्याचे आढळल्यास महापालिका प्रशासनाकडून फुटकळ उपाययोजना करून वेळ मारून नेली जाते.
पवना नदीपात्रालगत सांडपाणी नलिकेतील गळती थांबविण्याचे काम पूर्ण
चिंचवड-थेरगाव नवीन पुलाजवळ (धनेश्वर पूल) पवना नदीपात्रालगत सांडपाणी नलिकेत असलेली गळती थांबविण्याचे काम महापालिका प्रशासनाच्या वतीने पूर्ण करण्यात आले. दोन जेसीबींच्या साहाय्याने येथील काम करण्यात आले. संबंधित पुलाजवळ पवना नदीपात्रात फेसयुक्त पाणी येत असल्याच्या पार्श्वभूमीवर ही कार्यवाही पूर्ण करण्यात आली. येथील पवना नदीपात्रातून फेसयुक्त पाणी येत असल्यामुळे थेरगाव सोशल फाउंडेशनने याबाबत आंदोलन करण्याचा इशारा दिला होता. येथील नदीपात्रालगत त्यासाठी प्रत्यक्ष पाहणी केली असता 2 मोठे नाले थेट नदीत मिसळत असल्याचे आढळले. दरम्यान, सोमवारी 2 जेसीबच्या साहाय्याने पवना नदीपात्रालगत फुटलेली सांडपाणी नलिका शोधण्यात आली. तसेच, त्याच्या दुरुस्तीचे काम करण्यात आले.
ठोस उपाययोजनेचा अभाव
पवनेत मासे मृत होण्याची घटना यापूर्वी मे महिन्यात घडली होती. तेव्हा महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळातर्फे पालिकेला कारणे दाखवा नोटीस बजावली होती. तर, 4 डिसेंबरला पुन्हा एकदा मासे, एक कासव मृत होण्याची घटना उघडकीस आली. त्यानंतर महापालिका प्रशासनाला याबाबत तुमच्याविरुद्ध खटल्याचा प्रस्ताव का दाखल करू नये, अशा आशयाची नोटीस “एमपीसीबी’ने बजावली होती. पालिकेला याबाबत काय कार्यवाही करणार, याचा कृती आराखडाही सादर करण्यास सांगितले. नदीपात्रात मिसळणाऱ्या नाल्यांचे सर्वेक्षण करण्यात येईल. तसेच, योग्य ती कार्यवाही करण्यात येईल, असे स्पष्ट केले. त्यानंतरही पवनेतील प्रदूषण कमी झालेले नाही. याबाबत ठोस उपाययोजना होत नसल्याने हा प्रश्न कायम आहे. महापालिकेचे सह-शहर अभियंता मकरंद निकम यांच्याशी याबाबत संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, ते उपलब्ध झाले नाही.
47 एमएलडी सांडपाणी थेट नदीपात्रात
शहरात सध्या दररोज सुमारे 312 दशलक्ष लिटर (एमएलडी) इतके सांडपाणी तयार होते. त्यातील 47 एमएलडी सांडपाणी प्रक्रिया न करता थेट नदीपात्रात सोडले जाते. थेरगाव आणि लगतच्या परिसरातून पवना नदीपात्रात पाच नाल्यांचे पाणी थेट नदीला मिसळते. प्रक्रिया न करता सोडल्या जाणाऱ्या या घरगुती सांडपाण्यामुळे नदीचे प्रदूषण वाढत असल्याचा “एमपीसीबी’ अधिकाऱ्यांचा दावा आहे.
पवना नदीपात्रात नाल्यांद्वारे थेट मिसळणाऱ्या सांडपाण्यावर महापालिकेने दीर्घकालीन आणि अल्पकालीन अशा दोन्ही प्रकारच्या उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. दीर्घकालीन उपाययोजनेत 100 किलोमीटर अंतरातील सांडपाणी नलिकांचे काम नियोजित आहे. संबंधित सांडपाणी नलिकांची मैलाशुद्धीकरण केंद्राला जोडणी केली जाणार आहे. महापालिकेने सद्य:स्थितीत तातडीची अल्पकालीन उपाययोजना करणे गरजेचे आहे. नदीपात्रात डिटर्जंटचे प्रमाण जास्त वाढल्यास अशा प्रकारचा फेस निर्माण होतो. महापालिकेला यापूर्वी नदी प्रदूषणाबाबत “एमपीसीबी’कडून नोटीस बजावली आहे.
– किरण हसबनीस, उपप्रादेशिक अधिकारी, एमपीसीबी.