तुम्ही अनेक पक्षी पाहिले असतील पण आज आम्ही तुम्हाला अशा पक्ष्याबद्दल सांगणार आहोत, तो इतका प्रचंड आहे की त्याला ‘उडणारा महाकाय प्राणी’ असेही म्हणतात. हा अनोखा पक्षी लॅटिन अमेरिकेतील देशांमध्ये अँडीज पर्वतराजीच्या सभोवतालच्या उंचीवर आढळतो. सर्वात आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे त्यांचे वयही जवळपास माणसांच्या बरोबरीचे असते. चक्क 75 वर्षांपर्यंत जगणाऱ्या या पक्षाचे नाव आहे, ‘अँडियन कंडोर’. (Andean condor) गिधाड प्रजातीचा हा पक्षी जेव्हा पंख पसरवतो तेव्हा त्याचा पिसारा 11 फुटांपर्यंत असतो. त्याचे वजन 15 किलोपर्यंत असते.
हा पक्षी साधारणपणे अँडीज पर्वतराजीभोवती आढळतो. अँडीज पर्वतरांग ही जगातील सर्वात लांब असून ती अनेक देशांमध्ये पसरलेली आहे. हा महाकाय पक्षी खूप उंचावरही आपले घरटे बांधतो. कधीकधी तो त्याच्या वजनापेक्षा जास्त खातो, अशा परिस्थितीत तो विश्रांती घेतो.
अँडियन कंडोर पक्ष्यामध्ये नर आणि मादीमध्ये एकच फरक आहे. यामध्ये, नराच्या मानेवर पांढरी कॉलर असते, तर मादीला असे काहीही नसते. ते सामान्यतः अर्जेंटिना आणि पेरूमध्ये आढळतात. परंतु झपाट्याने कमी होत असलेल्या संख्येच्या दृष्टीने त्यांना नामशेष प्रजातींच्या जवळ मानले जाते.
सहसा ते उंचावर राहतात. समुद्रकिनारी आलेले मृत मासे खातात. यासोबतच ते इतर मेलेले प्राणीही खातात. यामुळे ते पर्यावरण स्वच्छ ठेवणाऱ्या जीवांपैकी एक मानले जातात. हे महाकाय पक्षी अन्नाच्या शोधात दररोज सुमारे 120 मैल उड्डाण करतात. गिधाडांच्या प्रजाती सामान्यत: चांगल्या शिकारी नसतात, परंतु ते इतर पक्ष्यांच्या घरट्यातही घुसू शकतात.
Wedding Traditions : अजब लग्नाची गजब गोष्ट! ‘या’ देशात लग्नानंतर वराला उलटे लटकवून करतात मारहाण
जरी ते चांगले शिकारी नसले तरी त्यांच्या मोठ्या आकारामुळे ते मध्यम आकाराचे प्राणी मारण्यास सक्षम असतात. मेंढ्या किंवा इतर तत्सम प्राण्यांचा ते सहज शिकार करतात. तथापि, त्यांचा प्रजनन दर कमी आहे. 5 ते 6 वर्षांनंतर हे पक्षी प्रजननासाठी तयार होतात.
काही पौराणिक कथांनुसार असे म्हटले जाते की जेव्हा कंडोर्स वृद्ध होतात आणि त्यांची जीवनाची आसक्ती संपते, तेव्हा हा महाकाय पक्षी सर्वोच्च शिखरावर जातो आणि स्वत:ला खाली फेकून देतो. गिधाडांच्या प्रजातींमध्ये कंडोर निःसंशयपणे समाविष्ट केला जातो, परंतु वास्तविक त्यांच्या स्वतःच्या दोनच प्रजाती आहेत.