नवी दिल्ली – जगभरातले असंख्य लोक ऑक्स्फर्ड विद्यापीठ आणि ऍस्ट्रोझेनेकाच्या लशीकडे डोळे लावून बसले होते. मात्र एका महिला रूग्णावर काही विपरीत परिणाम दिसू लागल्यानंतर लशीची चाचणी थांबवण्यात आली. त्यामुळे जगभरात निराशेचे वातावरण आहे. आशेचा एक किरण दिसला होता. मात्र तोही धुसर झाला असल्याची नागरिकांची भावना झाली आहे. मात्र कोणत्याही लशीच्या चाचणीत अशा घटना घडत असतात व ती सामान्य बाब आहे. त्यामुळे निराश होण्याचे कारण नाही असा सबुरीचा संदेश जागतिक आरोग्य संघटना अर्थात डब्लूएचओने दिला आहे.
याबाबत बोलताना डब्लूएचओच्या प्रमुख शास्त्रज्ञ सौम्या स्वामीनाथन म्हणाल्या की ऍस्ट्रझेनेकाची चाचणी थांबल्यामुळे निराश होण्याचे कारण नाही. लस विकसित करण्याची प्रक्रिया सोपी नसते. ती वेगाने आणि सरळ दिशेनेच जात नाही हा धडा यातून मिळाला आहे. त्यामुळे खचून जाण्याची गरज नाही. जे झाले ते चांगलेच झाले असे आपल्याला वाटते. उलट हा सगळ्यांना जागे करण्याचा प्रकार आहे. लशीच्या संशोधनात चढ- उतार असतात आणि आपण सगळ्यांनी त्यासाठी तयार असले पाहिजे.
ब्रिटनमध्ये एका महिलेला ऑक्स्फर्डची लस दिल्यानंतर काही गंभीर परिणाम समोर आले होते. क्लिनिकल चाचणीच्या तिसऱ्या टप्प्यात काही स्वयंसेवकांना खरी तर काहींना डमी लस देण्यात आली होती. संबंधित महिलेला खरी लस दिली गेली होती. त्यानंतर तिच्या कण्याला सूज आली होती. हे लशीमुळे झाले की यामागे अन्य काही कारण आहे याचा अभ्यास आता सुरू आहे. तोपर्यंत चाचण्या थांबवण्यात आल्या आहेत.
भारतात आतापर्यंत शंभर जणांना लस देण्यात आली आहे. येथे पहिल्या आणि दुसऱ्या टप्प्यातील चाचण्या एकाच वेळी घेतल्या जात आहेत. एकूण 1600 जणांनी चाचणीसाठी तयारी दर्शवली होती.
सध्या संपूर्ण जगात करोनाच्या 180 लशींची क्लिनिकल अथवा त्यापूर्वीची चाचणी सुरू आहे. यातील 35 लसी क्लिनिकल चाचणीच्या टप्प्यापर्यंत पोहोचल्या आहेत. त्यातील आठ लशींची तिसरी आणि अंतिम टप्प्यातील चाचणी सुरू आहे.
भारतातही 8 लस विकसित केल्या जात असून यातील दोन लशी पहिला टप्पा पार करून दुसऱ्या टप्प्यात पोहोचल्या आहेत.
ऑक्स्फर्ड, मॉडर्ना, फायझर/बायोएनटेक, जॉन्सन अँड जॉन्सन, सनोफी/ग्लॅक्सोस्मिथक्लाइन, नोव्हॅक्स आणि रशियाची लस सध्या रेसमध्ये अग्रभागी आहेत.