नवी दिल्ली : पेनसिल्व्हेनियातील दोन शेतकऱ्यांनी जेव्हा बुलडोझरची रचना केली तेव्हा त्यांना कल्पनाही नव्हती की एके दिवशी त्यांचा हा शोध युपीच्या गुन्हेगारी साम्राज्याला चिरडण्यासाठीच्या सत्ता संघर्षाचे प्रमुख प्रतीक बनेल ! मिशन 2022 च्या सत्तासंघर्षात उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांच्या ‘बुलडोझर’ची राजकीय क्षेत्रात जोरदार चर्चा होती. विरोधी पक्ष ‘बाबा’चा बुलडोझर उभा करू शकत नाही हे या निवडणुकीने दाखवून दिले. उत्तर प्रदेशच्या निवडणुकीत बुलडोझरची एवढी महत्त्वाची भूमिका ठरेल, अशी कोणालाच अपेक्षा नव्हती. निवडणुकीची रंगत वाढताच बुलडोझरही उधळू लागला.
विशेष म्हणजे योगी यांना समाजवादी पक्षाचे प्रमुख अखिलेश यादव यांनी ‘बुलडोझर बाबा’ हे टोपण नाव दिले होते. आदित्यनाथ यांना गोरखपूरच्या गोरखनाथ मंदिराचे प्रमुख म्हणून ‘बाबा’ म्हणून संबोधले जाते.
भाजपने अखिलेश यादव यांच्या या टोमण्याचा वेगळा वापर करून त्याला योगी आदित्यनाथ यांच्या कडक कायदा व सुव्यवस्था राखण्याच्या सुशासनाशी जोडले. पक्षाने या वक्तृत्वाचे भांडवल केले आणि संपूर्ण निवडणूक प्रचारादरम्यान मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांना ‘बुलडोझर बाबा’ म्हटले जाऊ लागले.
या निवडणुकीत, बुलडोझर हे मुख्यमंत्री योगी यांच्या सुशासनाचे प्रतीक बनले असून ते कडक कायदा आणि सुव्यवस्था लागू करण्यासाठी आणि माफियांवर कारवाई करण्यासाठी बुलडोझर बनले. कारण २०१७ मध्ये भाजप सत्तेवर आल्यापासून गुंडांनी राज्यातील ६७,००० एकर सरकारी जमिनीवर बुलडोझर फिरवला आणि माफियांच्या हातातून सुटका केली.
योगी आदित्यनाथ सरकारच्या विजयात ‘गुड गव्हर्नन्स आणि सिक्युरिटी’ या मुद्द्याचा सर्वात मोठा वाटा असल्याचं मानलं जातं आणि त्याचे प्रतीक बुलडोझर ठरला. त्यानंतर भाजपच्या प्रत्येक रॅलीत ‘यूपी की मजबूरी है, बुलडोझर जरुरी है’ अशा घोषणा घुमू लागल्या. गुरुवारी निवडणुकीचे निकाल हाती आले आणि भाजपच्या विजयाचे चित्र स्पष्ट झाल्यानंतर ट्विटरवर ‘बुलडोजर इज बॅक’ ट्रेंडिंग सुरू झाले.
संपूर्ण निवडणुकीत बुलडोझरची चर्चा इतकी रंगली की, निवडणूक सभांमध्ये बुलडोझरचे प्रदर्शन सुरू झाले. महाराजगंज जिल्ह्यातील निचलौल येथे योगींच्या जाहीर सभेवर गेरू रंगात सजवलेला बुलडोझरही आणण्यात आला, ज्याने लोकांचे लक्ष वेधून घेतले. योगी आदित्यनाथ यांनीही बुलडोझर पाहताच संधीचा फायदा घेतला आणि म्हणू लागले, ‘बुलडोझर महामार्गही बनवतो, पूर थांबवण्याचे कामही करतो. त्याचबरोबर अवैध धंदे माफियांपासूनही मुक्त करतो.’
सुरुवातीला उल्लेख केल्याप्रमाणे पेनसिल्व्हेनियातील दोन शेतकऱ्यांनी जेव्हा बुलडोझरची रचना केली तेव्हा त्यांना कल्पनाही नव्हती की एके दिवशी त्यांचा हा शोध युपीच्या गुन्हेगारी साम्राज्याला चिरडण्यासाठीच्या सत्ता संघर्षाचे प्रमुख प्रतीक बनेल. तसे, हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की बुलडोझर हा शब्द जगभरात धमक्यांसाठी वापरला जातो.
‘बुलडोझर’ हा शब्द कुठून आला?
* १८७० मध्ये अमेरिकेत ‘बुलडोज’ हा शब्द धोका म्हणून वापरला जात होता. बुलडोझर हा शब्द पहिल्यांदा १८७६ च्या अध्यक्षीय निवडणुकीत ऐकला होता.
*अध्यक्ष युलिसिस एस. ग्रँट यांच्या दुसऱ्या टर्मचे हे अंतिम वर्ष होते आणि त्यांनी अनपेक्षितपणे तिसरी टर्म घेण्यास नकार दिला.
* त्यांच्या जागी, रिपब्लिकन पक्षाने ओहायोचे गव्हर्नर आणि अमेरिकेचे माजी प्रतिनिधी रदरफोर्ड बी. हेस यांना पाठिंबा दिला, तर डेमोक्रॅटिक पक्षाचे उमेदवार न्यूयॉर्कचे गव्हर्नर सॅम्युअल टिल्डन होते.
*त्यावेळी अमेरिकेत सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय अशांततेचा काळ होता. या निवडणुकीत बुलडोझर हा शब्द कृष्णवर्णीय मतदारांवरील शारीरिक हिंसाचार किंवा त्यांना निवडणुकीपासून दूर ठेवण्यासाठी धमकावण्यासाठी वापरला गेला.
*तेव्हापासून बुलडोझर हा शब्द बळाचा वापर करण्यासाठी वापरला जातो. अल-कायदाचा म्होरक्या ओसामा बिन लादेनच्या घरावरही अमेरिकेने बुलडोझर चालवला.
० बुलडोझरबद्दल थोडे अधिक जाणून घेऊया.
* १९२३ मध्ये पेनसिल्व्हेनियाचे जेम्स कमिंग्ज आणि ड्राफ्ट्समन जे. अर्ल मॅक्लिओड यांनी शेतीच्या कामासाठी बुलडोझरची रचना केली.
* शेतकऱ्यांच्या कामातून बाहेर पडल्यानंतर इमारत आणि रस्ते बांधणीसाठी बुलडोझरचा वापर सुरू झाला.
* त्याच्या वाढत्या वापरानंतर ही यंत्रे आधुनिक होऊ लागली.
*लष्करी क्षेत्रासाठी स्वतंत्र बुलडोझर तयार आहेत.
* एका बुलडोझरची किंमत १६ ते ७०लाखांपर्यंत असते.
* भारतात दरवर्षी एक लाख बुलडोझर तयार होतात.
* जेसीबी कंपनीची दररोज १३० जेसीबीची उत्पादन क्षमता आहे.
*अमेरिकेत, बुलडोझर चिलखतासारख्या वैशिष्ट्यांसह सुसज्ज आहेत.
* इस्रायल लष्करी कारवायांसाठी बुलडोझर वापरतो.
० या नेते-अधिकाऱ्यांचेही बुलडोझर कनेक्शन होते !
* यूपी निवडणुकीत बुलडोझर हे सीएम योगींच्या सुशासनाचे प्रतीक बनले आहे, पण त्याआधीही ते अनेक मुख्यमंत्री आणि अधिकाऱ्यांचे हत्यार ठरले आहे. मध्य प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री बाबू लाल गौर, माजी प्रशासकीय अधिकारी बाबा हरदेव, जीआर खैरनार यांनी बुलडोझरचा केलेला वापर चांगलाच गाजला होता.
* देशाबाहेर बोलायचे झाल्यास, अफगाणिस्तानमधील सीआयएचे माजी एजंट आणि कंदहार-नांगरहार प्रांताचे गव्हर्नर गुल आगा शेरझाई यांना ‘बुलडोझर’ म्हणतात. ते आता तालिबान सरकारचा भाग आहेत. २००५ ते २०११३ या काळात नांगरहारचे राज्यपाल असताना नांगरहार प्रांताला ‘बुलडोझर’ म्हटले जात होते.
* गलू आगा शेरझाई यांनी राज्यपाल या नात्याने नांगरहार प्रांतातील दुर्गम भागांना भेट दिली, तेव्हा सामान्य लोकांनी अनेकदा रस्त्यांच्या बांधकामासाठी बोलावले आणि त्यामुळे येणाऱ्या अडचणी सांगितल्या.
* मीडिया रिपोर्ट्स मध्ये त्यांच्या म्हणण्यानुसार, शेरझाईंनी लोकांच्या मागण्या तत्काळ मान्य केल्याच, पण कामही तातडीने सुरू केले. बुलडोझर व इतर यंत्रसामग्रीने रस्ते बांधण्याचे काम सुरू झाले. म्हणूनच त्यांना ‘बुलडोझर’ म्हटले जाऊ लागले.