Pahalgam Attack – काश्मीर… एक असे ठिकाण ज्याला लोक पृथ्वीवरील स्वर्ग म्हणतात. दरवर्षी लाखो लोक या ठिकाणाचे सौंदर्य पाहण्यासाठी येतात. बर्फाच्छादित पर्वत, निळे तलाव, हिरवळ आणि शांत वातावरण. पण आज या स्वर्गात भीती पसरली आहे. अलिकडेच, काश्मीरमधील पहलगाम येथे एक मोठा दहशतवादी हल्ला झाला… जिथे २६ निष्पाप पर्यटकांना आपले प्राण गमवावे लागले.
या हल्ल्याने संपूर्ण देश हादरला. या हल्ल्यानंतर काश्मीरमधील पर्यटन उद्योगाची अवस्था वाईट झाली आहे. पहलगाम हल्ल्याचा सर्वात मोठा परिणाम काश्मीरमधील लोकांवर, दुकानदारांवर, हॉटेल मालकांवर, गाईडवर आणि पर्यटनावर आपला उदरनिर्वाह करणाऱ्या सर्वांवर झाला आहे.
२०२४ च्या नोंदीनुसार, २ कोटी ३६ लाख लोक काश्मीरला भेट देण्यासाठी आले होते. दररोज सुमारे ९५०० पर्यटक येत असत. हॉटेल्स भरलेली असत, टॅक्सी बुक केलेल्या असत. बाजारपेठा गजबजलेल्या असत. पण या एका हल्ल्यानंतर परिस्थिती अचानक बदलली. भीतीमुळे पर्यटक त्यांचे दौरे रद्द करत आहेत.
पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर आतापर्यंत १२ लाखांहून अधिक बुकिंग रद्द करण्यात आली आहेत. ट्रॅव्हल एजंटना काश्मीरच्या सहली रद्द करण्याचे किंवा पुढे ढकलण्याचे सतत फोन येत आहेत. दहशतवाद्यांनी पर्यटकांना ज्या पद्धतीने मारले त्यामुळे लोक घाबरले आहेत. पुढचे ४-५ महिने क्वचितच कोणी काश्मीरला जायला तयार असेल, असे चित्र निर्माण झाले आहे.
परिस्थिती करोना काळासारखी…
हॉटेल मालक म्हणत आहेत की करोनानंतर व्यवसाय थोडासा सावरला होता… पण पुन्हा एकदा आणखी एक मोठा धक्का बसला आहे. येथील पर्यटन क्षेत्र राज्याच्या अर्थव्यवस्थेत ८% योगदान देते. पर्यटनामुळे येथील लोकांना हॉटेल्स, टॅक्सी, खाद्यपदार्थांची दुकाने, हस्तकला आणि सुक्या मेव्याची विक्री अशा ठिकाणी रोजगार मिळतो.
वर्ष २०२४ मध्ये गुलमर्ग गोंडोला सारख्या पर्यटन स्थळांनी १०३ कोटी रुपये कमावले. पण आता? आता त्या सर्व जागा रिकाम्या आहेत. पहलगामच्या आसपासच्या भागात सुरक्षा व्यवस्था कडक करण्यात आली आहे. लोकांना अनेक ठिकाणी जाण्याची परवानगी नाही. अशा परिस्थितीत पर्यटकांना असुरक्षित वाटत आहे.
पहलगाम हा फक्त एक हल्ला नव्हता, तर काश्मीरच्या सर्वोत्तम पर्यटन हंगामात व्यत्यय आणणारी ही घटना होती. सरकार परिस्थिती सामान्य करण्याचा प्रयत्न करत आहे. पण लोकांच्या मनातील भीती काढून टाकणे सोपे नाही. आता प्रश्न असा आहे की, काश्मीरच्या दऱ्या पुन्हा एकदा पर्यटकांच्या आवाजाने गुंजतील का? पहलगामचे हे मौन फार काळ टिकेल का, हा प्रश्न आता सर्वांनाच सतावत आहे.
