अमरावती – भारतात दररोज हजारो रेल्वे प्रवास करतात. त्यात लाखो लोक प्रवास करतात. तुम्ही अनेक रेल्वे ट्रॅक्सबद्दल ऐकले असेल, जे अत्यंत दुर्गम ठिकाणी बांधलेले आहेत. पण आज आम्ही तुम्हाला अशाच एका रेल्वे ट्रॅकबद्दल सांगणार आहोत, जो आजही ब्रिटनच्या ताब्यात आहे. या ट्रॅकवर ट्रेन चालवण्यासाठी भारतीय रेल्वे ब्रिटनच्या एका खासगी कंपनीला वर्षाला १२ कोटी रुपये देते.
हा रेल्वे ट्रॅक महाराष्ट्रातील अमरावती येथे आहे. या मार्गावर धावणाऱ्या शकुंतला एक्स्प्रेसमुळे याला ‘शकुंतला रेल मार्ग’ असेही म्हणतात. 1903 मध्ये क्लिक निक्सन या ब्रिटिश कंपनीच्या वतीने हा ट्रॅक बनवण्याचे काम सुरू करण्यात आले. रेल्वे ट्रॅक टाकण्याचे काम 1916 मध्ये पूर्ण झाले. ही कंपनी आज सेंट्रल प्रोव्हिन्सेस रेल्वे कंपनी म्हणून ओळखली जाते.
अमरावतीचा परिसर कापसासाठी देशभर प्रसिद्ध होता. मुंबई बंदरात कापूस नेण्यासाठी ब्रिटिशांनी रेल मार्ग बांधले होते. त्याकाळी फक्त खाजगी कंपन्याच रेल्वेचे जाळे पसरवण्याचे काम करत असत.
आजही हा ट्रॅक ब्रिटनच्या या कंपनीच्या ताब्यात आहे. त्याच्या देखभालीची संपूर्ण जबाबदारीही त्यांच्यावर आहे. दरवर्षी पैसे देऊनही हा ट्रॅक अतिशय जीर्ण झाला आहे. गेल्या 60 वर्षांपासून त्याची डागडुजीही झाली नसल्याचे रेल्वे सूत्रांचे म्हणणे आहे. त्यावर चालणाऱ्या JDM मालिकेतील डिझेल लोको इंजिनचा कमाल वेग 20 किमी प्रतितास ठेवण्यात आला आहे.
या रेल्वे मार्गावरील सिग्नल आजही ब्रिटीशकालीन आहेत. येथून धावणाऱ्या शकुंतला एक्स्प्रेस ट्रेनमध्ये दररोज एक हजाराहून अधिक लोक प्रवास करतात.
