जगभरातील शास्त्रज्ञ आणि पुरातत्वशास्त्रज्ञांनी भूतकाळाशी संबंधित अनेक न सुटलेले कोडे सोडवण्यासाठी काम केले आहे. या लोकांमुळे प्राचीन जग समजून घेण्यात बऱ्याच अंशी यश आले आहे. त्यामुळे शेकडो वर्षापूर्वी मानव काय खात असे आणि त्यांची जीवनशैली काय होती, हे आपल्याला समजले. पुरातत्वशास्त्रज्ञांनी अनेक प्राचीन सभ्यता शोधून काढल्या आहेत, ज्यावरून आपण जाणून घेऊ शकतो की प्राचीन संस्कृती कशा होत्या आणि त्या किती विकसित होत्या. पण असेही काही शोध किंवा ठिकाणं आहेत जे अजूनही गूढ आहेत. पुरातत्वशास्त्रज्ञ आणि शास्त्रज्ञ यावर संशोधन करण्यात गुंतले आहेत. चला, जाणून घेऊया असे कोणते मोठे शोध आहेत ज्यांचे रहस्य अद्याप उलगडलेले नाही.
* अँटिकिथेरा यंत्रणा
सुमारे 100 वर्षांपूर्वी शोधलेली अँटिकिथेरा यंत्रणा प्राचीन जगातील सर्वोत्तम कॅल्क्युलेटर आहे. पण त्याचे कोडे सोडवणे अजूनही मोठे आव्हान आहे. हे 2000 वर्षे जुने हॅन्डहेल्ड उपकरण आहे जे विश्वाची हालचाल दर्शवण्यासाठी वापरले जाते. तोपर्यंत शोधलेल्या पाच ग्रहांची हालचाल, चंद्राची वाढ-घटना आणि सूर्य-चंद्रग्रहण होते, पण त्याची निर्मिती कशी झाली हा सर्वात मोठा प्रश्न अजूनही कायम आहे. अजूनही समजणे कठीण आहे. आता UCL मधील संशोधकांचा असा विश्वास आहे की त्यांनी रहस्याचा काही भाग सोडवला आहे. त्यांनी सांगितले की हे उपकरण तयार केले जात आहे. ते तयार केल्यानंतर ते काम करते की नाही हे पाहिले जाईल. त्याची प्रतिकृती बनवल्यास प्राचीन तंत्रज्ञानाने त्याची प्रतिकृती बनवण्याचा प्रयत्न केला जाणार आहे.
* क्लियोपेट्रा
इतिहासात जगातील अनेक स्त्रियांनी आपल्या राज्यकारभारातून आदर्श घालून दिला आहे. पण यातील सर्वात शक्तिशाली आणि मृत्यूनंतर सर्वाधिक चर्चेत असलेली स्त्री इजिप्तची क्लियोपात्रा होती. जिचे केवळ सौंदर्यच नव्हे तर राज्य कारभाराचे देखील कौतुक केले गेले. तिच्या मृत्यूनंतर, बहुतेक लोकांनी तिला तिच्या सौंदर्यासाठी प्रसिद्ध मानले. क्लियोपात्रा मूळची कुठली होती याबद्दल फारसे ऐतिहासिक पुरावे नाहीत. तिच्या मूळ निवासस्थानाबाबत लोकांची मते विभागलेली आहेत. काहींचा असा विश्वास आहे की ती मॅसेडोनियाची होती, तर अनेक म्हणतात की ती आफ्रिकेशी संबंधित होती. पण असे असूनही तिने स्वतःला इजिप्तची राणी म्हणून प्रस्थापित केले. ती टॉलेमिक साम्राज्याची शेवटची राणी बनली आणि इजिप्शियन भाषा बोलणारी ती पहिली व्यक्ती होती. ती केवळ सुंदर किंवा आकर्षकच नव्हती तर त्याहून अधिक हुशार होती याचा पुरावा तिची राजवट आहे. राणी क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर तिला कोठे पुरण्यात आले याविषयी एक रहस्य आहे. हे अजूनही उलगडलेले नाही.
* किन शी हुआनची कबर
चीनचा पहिला शासक किन शी हुआन याची समाधी देखील जगासाठी एक रहस्य आहे. जेव्हा उत्खनन केले गेले तेव्हा थडग्यात बरेच सैनिक, घोडे यांचे सांगाडे आणि मातीपासून बनवलेल्या वस्तू सापडल्या. किन शी हुआन याचा मृत्यूनंतरच्या जीवनावर विश्वास असल्याचे मानले जाते. त्यामुळेच त्यानी टेराकोटा सैन्य बांधले, पण हे मातीचे सैनिक राजाचे रक्षण करू शकले हे अजूनही गूढ आहे. इ.स.पूर्व 210 मध्ये चिनी सम्राट किन शी हुआनची हत्या झाली. हे ठिकाण सुमारे 2000 वर्षांपासून संरक्षित आहे. चीन सरकारनेही येथे संशोधनावर बंदी घातली आहे.
* अटलांटिस
अटलांटिस हे काल्पनिक बेट आहे. त्याच्या अस्तित्वाबद्दल इतिहासकारांमध्ये अजूनही चर्चा आहे. अटलांटिस शहराच्या नेमक्या स्थानाबाबत वेगवेगळी मते मांडण्यात आली आहेत. इ.स. 360 पूर्व ग्रीक इतिहासकार प्लेटोने प्रथम स्पष्ट केले असे मानले जाते. असे म्हटले जाते की अटलांटिस शहर हे त्याच्या काळातील सर्वात आनंदी शहर होते, जे 10 हजार वर्षांपूर्वी समुद्रात बुडाले होते. अटलांटिस आजही एक रहस्य आहे.
* नाझ्का लाइन्स
पेरूमधील नाझ्का लाइन्स हे रहस्यापेक्षा कमी नाही. दक्षिण पेरूमध्ये स्थित, नाझका लाइन्स हे एक वाळवंट आहे जिथे पर्वतांवर अनेक आकृत्या बनवल्या गेल्या आहेत. या आकृत्या कोणी बनवले हे अजूनही गूढ आहे. नाझ्का लाइन्स 1920-30 च्या दशकात विमानातून पाहिल्या गेल्या असे म्हणतात. असे मानले जाते की अशा प्रतिमा बनवण्याची संस्कृती सुमारे 1000 वर्षे जुनी आहे.