नवी दिल्ली : परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी मंगळवारी लोकसभेत चीनसोबतचे संबंध आणि एलएसीवरील ताज्या परिस्थितीबाबत माहिती दिली. 2020 पासून आमचे संबंध असामान्य आहेत. चीनच्या कारवायांमुळे सीमावर्ती भागात शांतता आणि सलोखा बिघडला होता, मात्र सीमेच्या मुद्द्यावर चीनशी चर्चा झाली आहे. सीमेवर शांतता असेल तेव्हाच संबंध सुधारतील, मुत्सद्दी मार्गाने हे प्रकरण सोडवण्यात येत आहेत. मात्र जोपर्यंत पूर्ण शांतता प्रस्थापित होत नाही, तोपर्यंत संबंध सामान्य होणार नाहीत असे जयशंकर यांनी म्हटले आहे.
परराष्ट्र मंत्री म्हणाले की, प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवर अर्थात एलएसीवर अजुनही काही ठिकाणी वाद आहेत. कुटनितीच्या माध्यमातून त्यावर तोडगा काढण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. पूर्व लडाख भागातून सैन्य मागे घेण्यात आले आहे. दोन्ही देशांना मान्य होईल असा तोडगा काढणे ही भारताची इच्छा आहे. घडामोडी आमची राजनैतिक कटीबध्दता दर्शवते. १९६२ चे युद्ध आणि त्यापूर्वीच्या घटनांमुळे चीनने अक्साई चिनमधील ३८,००० चौरस किलोमीटर भारतीय भूभागावर बेकायदेशीरपणे कब्जा केला आहे, याची सभागृहाला जाणीव आहे.
दुसरीकडे, पाकिस्तानने 1963 मध्ये बेकायदेशीरपणे 5,180 चौरस किलोमीटरचा भारतीय भूभाग चीनला दिला होता. भारत आणि चीनने सीमेचा प्रश्न सोडवण्यासाठी अनेक दशके चर्चा केली. सीमा विवादाच्या निराकरणासाठी वाजवी आणि परस्पर स्वीकारार्ह फ्रेमवर्कवर पोहोचण्यासाठी द्विपक्षीय चर्चा झाली, ते म्हणाले की सदस्यांना आठवेल की चीनने एप्रिल-मे 2020 मध्ये पूर्व लडाखमध्ये एलएसीवर मोठ्या संख्येने सैन्य जमा केले.
त्यामुळे दोन्ही देशांचे सैन्य अनेक ठिकाणी आमनेसामने आले. या परिस्थितीमुळे गस्त घालण्यातही अडथळा निर्माण झाला. आमच्या सशस्त्र दलांसाठी ही अभिमानाची बाब आहे की, लॉजिस्टिक आव्हाने आणि कोविड असूनही त्यांनी सीमेवर त्वरीत काउंटर तैनाती केली.
परराष्ट्र मंत्री म्हणाले की, चीनसोबतच्या आमच्या संबंधांचा समकालीन टप्पा 1988 पासून सुरू होतो. चीन-भारत सीमाप्रश्न शांततापूर्ण आणि मैत्रीपूर्ण सल्लामसलत करून सोडवला जाईल, अशी स्पष्ट समज तेव्हा होती.1991 मध्ये, दोन्ही बाजूंनी सीमा विवादाचे अंतिम निराकरण होईपर्यंत एलएसीवर शांतता आणि सौहार्द राखण्याचे मान्य केले होते. यानंतर, 1993 मध्ये शांतता आणि सलोखा राखण्यासाठी एक करारही झाला. तसेच 1996 मध्ये भारत आणि चीनने लष्करी क्षेत्रात आत्मविश्वास निर्माण करण्याच्या उपाययोजनांवर एकमत केले होते.
