महामारीच्या काळातील स्वच्छतेच्या नियमांचे नकारात्मक परिणाम समोर
वॉशिंग्टन : गेल्या दोन वर्षांच्या कालावधीमध्ये करोना महामारीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांनी स्वच्छतेचे अनेक नियम मनापासून राबवण्यास सुरुवात केली होती. त्यामध्ये सतत हात धुणे हा सुद्धा एक महत्त्वाचा नियम होता, पण आता दोन वर्षांच्या कालावधीनंतर सतत हात धुण्याचा हा नियम अनेकांसाठी आरोग्याची समस्या बनू पहात आहे.
जगात महामारीला प्रारंभ झाल्यानंतर जागतिक आरोग्य संघटनेने क्लीन युवर हँड्स सेव युवर लाईव्ह अशाप्रकारची टॅगलाईन प्रकाशात आणली होती. त्या आधारे जगभरातील नागरिकांना हात धुवा आणि करोना ला दूर ठेवा अशा प्रकारचा संदेश देण्यात आला होता. जगातील सर्वच नागरिकांनी हा संदेश गांभीर्याने घेतला पण काही जणांनी तो अतिशय गांभीर्याने घेतल्याने त्यांना जी सतत हात धुण्याची सवय लागली आहे ती आता समस्या बनू पाहत आहे.
सॅनिटायझरचा अनेक वेळा वापर करणे किंवा साबणाच्या साह्याने हात धुणे याप्रकारच्या नियमांमुळे काही नागरिकांना हातावर फोड येणे हात लाल होणे हात खाजणे आणि हात सुजणे अशा प्रकारच्या आरोग्याच्या समस्या जाणवू लागल्या आहेत. जगात महामारी सुरू होण्यापूर्वी सुद्धा अनेक लोकांना सतत हात धुण्याची सवय होती त्या सवयीला आरोग्याच्या भाषेमध्ये ओब्सेसिव्ह कंपलसीव डीसऑर्डर असे म्हटले जाते.
या आजारात संबंधित रुग्णाला सतत आपले हात धुवावेत असे वाटत असते. अशा लोकांनी महामारीच्या काळामध्ये ही सवय जास्त तीव्र केल्याने त्यांना आता त्याचा आरोग्यविषयक फटका बसू लागला आहे. ब्रिटिश जर्नल ऑफ डर्मोटोलॉजी या मासिकाने केलेल्या संशोधनाप्रमाणे जरी हात धुण्याचे अनेक फायदे आहेत याबाबत कोणताही वाद नसला तरी याबाबतचा अतिरेक मात्र आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकतो.
विशेषतः रुग्णालयांमध्ये काम करणाऱ्यासाठी हा विषय जास्त त्रासदायक ठरू शकत आहे. हे कर्मचारी सतत रुग्णांच्या संपर्कात असल्याने त्यांना सतत हात धुण्याची सवय आपोआपच लागली आहे. अनेक वैद्यकीय कर्मचाऱ्यांना गेल्या काही कालावधीमध्ये इरीटंट कॉन्टॅक्ट डरमीटाईस या रोगाने ग्रासले आहे.
तज्ज्ञांनी दिलेल्या माहितीप्रमाणे, सतत हात धुतल्यामुळे हातांचा मऊपणा कमी होतो आणि त्वचारोग होण्याची शक्यता जास्त वाढते महामारीच्या कालावधीमध्ये सतत हात धुणे हा एक महत्त्वाचा प्रतिबंधात्मक उपाय असला तरी त्याचा अतिरेक करू नये असा सल्ला आता वैद्यकीय संशोधकांनी दिला आहे.