Bangladesh Unrest । भारताचा शेजारी देश बांगलादेशात सत्तापालट झाली आहे. हिंसक निदर्शनांदरम्यान बांगलादेशच्या पंतप्रधान शेख हसीना यांना अचानक पदाचा राजीनामा देऊन देश सोडावा लागला. यानंतर देशाचे लष्करप्रमुख वकार-उझ-जमान यांनी लष्कराच्या मदतीने नवीन अंतरिम सरकार स्थापन करण्यात येणार असल्याची घोषणा केली आहे.
अवामी लीग पक्षाने मुख्य विरोधी बांगलादेश नॅशनलिस्ट पार्टी आणि आता बंदी घातलेल्या जमात-ए-इस्लामी पक्षाच्या प्रभावावर हसीना यांच्या राजीनाम्याच्या मागणीचा ठपका ठेवत त्यांच्यावर हिंसाचार भडकावल्याचा आरोप केला आहे.
आरक्षणाशिवाय बेरोजगारी, परकीय चलनाचा घसरलेला साठा आणि प्रत्येक गोष्टीवर नियंत्रण ठेवण्याची इच्छा ही देखील बांगलादेशातील या विरोधाची कारणे आहेत. 1971 च्या स्वातंत्र्यसैनिकांच्या कुटुंबीयांसाठी 30 टक्के सरकारी नोकऱ्यांमध्ये राखीव असलेली कोटा पद्धत रद्द करण्यात यावी, अशी मागणी आंदोलकांनी केली. यापूर्वी जेव्हा हिंसाचार उसळला तेव्हा न्यायालयाने कोट्याची मर्यादा कमी केली होती, पण हिंसाचार थांबला नाही. आता आंदोलक रस्त्यावर उतरून हिंसाचार करत आहेत. आतापर्यंत 300 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आहे.
बांगलादेशात १४ पेक्षा जास्त पोलिसांचा मृत्यू झाला आहे. 300 हून अधिक पोलीस जखमी झाले आहे. 11 हजारांहून अधिक लोकांना अटक करण्यात आली आहे. बांगलादेशचे 10 अब्ज डॉलर्सचे आर्थिक नुकसान झाले असून निदर्शकांनी अवामी लीगच्या अध्यक्षा शेख हसीना यांच्या कार्यालयाला आग लावली आहे.
Bangladesh Unrest । या सत्तापालटाचा नेमका भारतावर काय परिणाम होईल ?
देशात अराजकतेचे वातावरण आहे. मोठा जमाव रस्त्यावर उतरला आहे. देशात लुटालूट आणि जाळपोळ होत आहे. बांगलादेशात राहणाऱ्या हिंदूंची घरेही जाळण्यात येत असल्याच्या बातम्या येत आहेत. शेख हसीना यांच्या सरकारचा कल भारताकडे होता. पण, ज्या प्रकारे त्यांना देश सोडून पळून जावे लागले. यावरून एक गोष्ट स्पष्ट होते की, देशात कट्टरतावादी घटक वाढत आहेत. शेख हसीना यांच्या पक्षाने यासाठी जमात-ए-इस्लामीला जबाबदार धरले आहे. ज्यांच्यावर पाकिस्तानचे समर्थक असल्याचा आरोप करण्यात आला आहे.
– भारताच्या दृष्टिकोनातून पाहिले तर पश्चिम बंगालची सीमा बांगलादेशशी आहे. येथे वेळोवेळी घुसखोरीच्या बातम्या येत असतात. अशात बांगलादेशात धर्म किंवा अस्थिर सरकार स्थापन झाले तर येणारा काळ भारतासाठी खूप कठीण जाईल. यापूर्वी बांगलादेशच्या फाळणीच्या वेळी बांगलादेशातून एक कोटी लोक पश्चिम बंगालमध्ये आले होते, ज्यांच्या संदर्भात भारतात अजूनही राजकारण केले जाते.
– भारताला निर्वासितांच्या ओघाला काळजीपूर्वक सामोरे जावे लागेल. याशिवाय चीन या संपूर्ण घटनेवर लक्ष ठेवणार आहे, कारण बांगलादेशच्या संकटाचा फायदा घेऊन पाकिस्तानला येथे अधिक सक्रिय बनवायचे आहे, जेणेकरून ते भारताला अस्थिर करण्यास मदत करू शकेल.
– शेख मुजीबूर रहमान यांनी भारताच्या मदतीने बांगलादेशची स्थापना केली होती. 1971 मध्ये त्यांनी पाकिस्तानच्या अत्याचाराशी लढा दिला होता. आज बांगलादेशात झालेल्या आंदोलनादरम्यान पाकिस्तानच्या ध्वजाची जी फोटो समोर आली ती भारतासाठी अस्वस्थ करणारी आहे. बांगलादेशातील लोक सुरुवातीपासूनच दोन गटात विभागले गेले आहेत, त्यापैकी एक कट्टरपंथी आहे, जे गुन्हे सहन करूनही पाकिस्तानी लष्कराच्या जवळ आहेत.
– दुसरा गट शेख हसीना यांचा आहे, ज्यांच्याविरोधात आज संतापाच्या सर्व मर्यादा ओलांडल्या आहेत. बांगलादेशचा इतिहास असा आहे की जेव्हा जेव्हा अवामी लीग कमकुवत होते किंवा जनतेवरील त्यांची पकड ढिली होते तेव्हा BNP आणि कट्टरतावादी शक्ती मजबूत होतात. मात्र, सध्या शेख हसीना सरकारनंतर बांगलादेशात लष्कराने पदभार स्वीकारला आहे.
