करोनाच्या काही रुग्णांमध्ये अतिशय अल्प लक्षणे दिसतात किंवा काहीजणांच्या बाबतीत लक्षणे दिसतही नाहीत. मात्र, अशा रुग्णांना घरीच विलगीकरणात राहण्याचा सल्ला देण्यात येतो. अशा रुग्णांनी काय काळजी घ्यावी याबाबत डॉक्टरांनी केलेले मार्गदर्शन.
प्रश्न – घरीच विलगीकरणात असणाऱ्या करोना रुग्णाने कोणत्या गोष्टींकडे लक्ष दिले पाहिजे आणि किती वेळा?
उत्तर – गृहविलगीकरणातील करोना रुग्णांनी रोज 3 वेळा पुढील गोष्टी तपासल्या पाहिजेत.
1) ताप
2) पल्स रेट
3) एसपीओ2
4) रेस्पायरेटरी रेट
प्रश्न – किंचित अंग दुखते आहे आणि थोडीशीच घशात खवखव होत असेल अशा व्यक्तीने अलर्जीविरोधी किंवा पॅरॉसिटेमॉल घेतले तर चालेल का? ते घेऊनही ताप किंवा सर्दी वाढत राहिली तर काय करावे?
उत्तर – कधीही स्वतःच्या मनाने औषधे घेऊ नयेत. करोनाच्या पहिल्या लाटेपेक्षा यावेळी करोनाची वेगवेगळी लक्षणे दिसत आहेत. त्यामुळे तुम्हांला शंका आली तर तुमच्या फॅमिली डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. डॉक्टरांनी त्यांच्या निदानानुसार आरटी-पीसीआर चाचणी करायला
सांगितली तर स्वतःच्या मनाने सीटी-स्कॅन किंवा ब्लड टेस्ट करू नका. ताप आणि सर्दी वाढत असेल तर लवकरात लवकर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे योग्य ठरते.
प्रश्न – कोणत्या टप्प्यावर करोना रुग्णाला स्टेरॉईडस् दिली जातात?
उत्तर – स्टेरॉईडचा वापर का केला जातो हे आधी समजावून घ्यायला पाहिजे. शरीरात शिरलेल्या विषाणूंशी आपली प्रतिकार शक्ती सगळी ताकद पणाला लावून लढत असते. जेव्हा निकराची लढाई चालू असते अशा स्थितीत या सगळ्याचा शरीरावर प्रतिकूल परिणाम होऊ
लागतो. तो टाळण्यासाठी नोंदणीकृत डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच रुग्णाला स्टेरॉईड दिली जातात. आता बहुतेक ठिकाणी नाकाद्वारे देण्यात येणारी (मीटर्ड डोस इन्हेलर) स्टेरॉईड किरकोळ लक्षणे असणाऱ्या रुग्णांना आणि मध्यम किंवा गंभीर आजार असलेल्यांना तोंडावाटे स्टेरॉईड दिली जातात.
प्रश्न – पेशंटला रुग्णालयात केव्हा दाखल करावे?
उत्तर – भारत सरकाराच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार रुग्णांमध्ये गंभीर लक्षणे दिसू लागली तर त्याला वैद्यकीय उपचार दिले पाहिजेत. त्यामध्ये
1) ताप, 99 ते 100 अंश सेल्सियसच्या वर
2) खूप सर्दी झालेली असेल.
3) श्वास घेण्यास त्रास होत असेल.
4) खूप थकवा जाणवत असेल. चालता येत नसेल तर.
पुढील प्रसंगांमध्ये रुग्णाला तातडीने उपचार मिळाले पाहिजेत. त्याला रुग्णालयात दाखल केले पाहिजे.
1) सतत वाढता ताप, पाच पेक्षा जास्त दिवस सर्दी
2) छाती भरून आल्यासारखे वाटणे
3) ऑक्सिजनची पातळी 94 च्या खाली जात असेल तर.
प्रश्न – अगदी किरकोळ लक्षणे दिसत असतील तर नेहमीचे रुटीन म्हणजे ऑफिस, कामावर जाणे, व्यायाम इत्यादी चालू ठेवावे का?
उत्तर – अनेकजणांमध्ये लक्षणे दिसत नसली तरी रॅपिड अँटीजेन किंवा आरटी-पीसीआर चाचणी पॉझिटिव्ह आली असेल तर किमान 10 दिवस घरामध्ये विलगीकरणात राहणे सक्तीचे आहे. जर एखाद्याला स्वतःमध्ये लक्षणे असल्याचा संशय आला तरी इतरांना संसर्ग होऊ नये म्हणून स्वतःला विलग करणे आवश्यक आहे.
प्रश्न – कुटुंबातील एखादी व्यक्ती घरातच विलगीकरणात असेल तर इतरांनी करोनामुक्त राहण्यासाठी काय काळजी घ्यावी?
उत्तर – 1 ) रुग्णाबरोबर एकाच खोलीत असाल तर तिहेरी आवरणाचा वैद्यकीय मास्क योग्य प्रकारे घाला.
2) मास्कच्या पुढील बाजूला स्पर्ष करू नये किंवा तिथे धरून मास्क हाताळू नये. मास्क ओला झाला किंवा अस्वच्छ झाला तर लगेच बदलावा.
3) वापरल्यानंतर योग्य तंत्र वापरून तो नष्ट करावा. मास्कच्या पुढील बाजूस धरून तो न काढता कानाच्या दोन्ही बाजूला धरून तो काढावा.
4) मास्क डस्टबिनमध्ये टाकण्यापूर्वी डिसइनफेक्ट करावा.