पुणे – मुंबई, गोवा आणि पुणे येथील समाजकेंद्रित निवासी आणि व्यावसायिक प्रकल्पांसाठी प्रसिद्ध असलेले नाईकनवरे डेव्हलपर्स, डॉ मोहन आगाशे – ज्येष्ठ अभिनेते आणि मानसोपचारतज्ज्ञ, आणि प्रायमस सीनियर लिव्हिंग – ज्येष्ठांना आरामदायी सेवानिवृत्त जीवन देण्यासाठी डिझाइन केलेली एक समर्पित वरिष्ठ-केंद्रित संस्था यांच्या सहकार्याने पुण्यात रविवारी २१ मे २०२३ रोजी ‘सिनियर लिव्हिंग कॉन्क्लेव्ह’ यशस्वीरीत्या संपन्न झाली.
कंझुमर नॉलेज फर्म “Ormax Compass” द्वारे ‘निवृत्तीनंतरच्या जीवनातील अपेक्षा’ शीर्षकाचा नुकताच प्रकाशित अहवाल मुंबई महानगर प्रदेशातील (MMR) ज्येष्ठ नागरिकांच्या त्यांच्या सेवानिवृत्त जीवनाविषयीच्या मानसिकतेबद्दल मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान करतो. या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की MMR मधील सेवानिवृत्तांची लक्षणीय संख्या त्यांच्या निवृत्तीनंतरच्या योजनांचे पुनर्मूल्यांकन करत आहेत, जे त्यांच्या दृष्टिकोनात बदल दर्शवितात. २०३१ पर्यंत, MMR प्रदेशात २.४ दशलक्ष ज्येष्ठ नागरिक स्वतंत्रपणे राहतील असा अंदाज आहे.
“द वर्ल्ड ऑफ सीनियर लिव्हिंग होम्स” या थीमसह आयोजित समारोप झालेल्या सिनियर लिव्हिंग कॉन्क्लेव्हने सध्याच्या लँडस्केपचे आणि ज्येष्ठ राहण्याच्या घरांच्या भविष्यातील संभाव्यतेचे मूल्यमापन करणे, वृद्धत्वावर समुदायाच्या राहणीमानावर होणारा परिणाम अधोरेखित करणे आणि ज्येष्ठांबद्दलचे गैरसमज दूर करणे ही उद्दिष्टे यशस्वीरित्या साध्य केली. जगणे या कार्यक्रमात प्रख्यात वक्ते डॉ. मोहन आगाशे, एक प्रतिष्ठित अभिनेते आणि मानसोपचारतज्ज्ञ, प्राइमस लाईफस्पेसचे व्यवस्थापकीय संचालक आदर्श नरहरी, नाईकनवरे डेव्हलपर्सचे संचालक आणि क्रेडाईचे अध्यक्ष रणजीत नाईकनवरे, आनंद नाईकनवरे, हेड बिझनेस प्रोसेस, नाईकनवरे डेव्हलपर्स यांचा समावेश होता. या कॉन्क्लेव्हला उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला, ज्यामध्ये पुण्यातील ग्राहक, ज्येष्ठ नागरिक, उद्योग तज्ञ आणि विकासकांसह २५० हून अधिक लोक उपस्थित होते.
नाईकनवरे डेव्हलपर्सचे बिझनेस प्रोसेस हेड आनंद नाईकनवरे कॉन्क्लेव्हमध्ये सिनियर लिव्हिंग संकल्पनेवर प्रकाश टाकताना म्हणाले, “आमच्या व्यवसायात, आम्ही आमच्या स्टेकहोल्डर्सची नेहमी काळजी घेतली पाहिजे. यामध्ये आमचे सर्वात महत्वाचे संरक्षक आणि नंतर आमचे गुंतवणूकदार समाविष्ट आहेत कारण आम्ही भांडवल-गहन व्यवसायात आहोत. तिसरा अर्थातच आमचे कर्मचारी असतील. आम्ही हे सुनिश्चित केले पाहिजे की आमचे व्यवसाय आणि अधिकारी कोणत्याही किंमतीत दुर्लक्षित होणार नाहीत. त्याशिवाय, जमीन हा मूलभूत कच्चा माल आहे जो आपला व्यवसाय सुनिश्चित करतो, म्हणून जमीन मालकांची काळजी घेतली जाते याची खात्री करणे देखील खूप महत्वाचे आहे. आणि शेवटी, आम्ही आमच्या सर्व विक्रेत्यांना विसरू नये जे एकत्र येतात आणि आमची अंतिम उत्पादने ग्राहकांपर्यंत पोहोचविण्यात आम्हाला मदत करतात.”
पुढे ते म्हणाले, “या भागधारकांची योग्य काळजी घेतली आणि समतोल राखला तर हा व्यवसाय निःसंशयपणे यशस्वी होईल. आमच्यासारख्या बहुपिढीच्या व्यवसायात, आमचा विश्वास आहे की कुटुंबाची शक्ती ही आम्हा सर्वांना मार्गदर्शन करते. आम्ही जे काही डिझाइन आणि बांधकाम प्रदान करतो ते हार्डवेअर म्हणून वर्गीकृत केले जाऊ शकतात, परंतु या प्रकल्पाचा यूएसपी, जे ज्येष्ठ नागरिक राहतात, माझ्या मते प्रकल्पाचे प्रमुख सॉफ्टवेअर आहे. म्हणूनच मी असेही म्हणतो की, काळाच्या ओघात आम्ही केवळ उत्पादन प्रदाता बनण्याऐवजी सेवा प्रदाता बनत आहोत.”
भारतातील ज्येष्ठ नागरिकांची लोकसंख्या जसजशी वाढत चालली आहे, तसतसे आंतरजनीय समुदायांचे महत्त्व आणि सर्वसमावेशक ज्येष्ठांची काळजी अधिकाधिक स्पष्ट होत आहे. सिनियर लिव्हिंग कॉन्क्लेव्हने जागरुकता निर्माण करण्यासाठी, संवादाला चालना देण्यासाठी आणि ज्येष्ठ नागरिकांच्या विकसित होणाऱ्या गरजा पूर्ण करणाऱ्या परिवर्तनात्मक उपायांसाठी उत्प्रेरक म्हणून काम केले.
प्राइमसचे प्रमुख आदर्श नरहरी म्हणाले, “आजच्या संशोधनानुसार, एकाकीपणा हे मृत्यूचे क्रमांक एक कारण मानले जाते, जलद वृद्धत्व आणि इतर मानसिक किंवा शारीरिक समस्या यामुळे उद्भवतात. भारतात 60 टक्के लोक एकत्र कुटुंबात राहत नाहीत. जर आपण IKIGAI पुस्तक वाचले असेल तर त्यात जगण्याच्या पद्धतीकडे पाहिले,
तर हा एक अभ्यास आहे ज्यामध्ये असे आढळून आले की जे लोक जास्त काळ जगतात आणि आनंदी असतात ते गटांमध्ये, निसर्गासोबत आणि अशा समुदायात राहतात जिथे एकमेकांसाठी मदत उपलब्ध होती. प्रायमस मध्ये देखील आम्ही या सुविधा आणि सेवांचा आमच्या प्रकल्पामध्ये समावेश करण्याचा प्रयत्न करत आहोत जेणेकरून लोक अधिक शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त राहू शकतील, अधिक सहभागी होऊ शकतील आणि आनंदी होऊ शकतील.”
ते पुढे म्हणाले, “आम्ही आमची स्वतःची इव्हेंट टीम बनवण्याचा प्रयत्न करत आहोत जे समाजात राहणाऱ्या लोकांना एकत्र राहण्यासाठी इव्हेंट्स आणि अ‍ॅक्टिव्हिटी तयार करू शकेल आणि त्यांना संवाद साधण्याची संधी मिळेल. कल्पना अशी आहे की लोक आयुष्यभर त्यांच्या कुटुंबासाठी आणि मुलांसाठी जगण्यात व्यस्त असताना त्यांच्या स्वतःच्या आवडीनिवडी आणि छंदांनी जागा घेतली. परंतु आम्ही हे सुनिश्चित करू इच्छितो की त्यांच्या निवृत्तीच्या वयात ते स्वतःसाठी अशा गोष्टी करू शकतील ज्यासाठी ते नेहमी वेळ काढू शकत नाहीत आणि म्हणूनच त्यांना त्यांच्या आवडीच्या गोष्टींचा पाठपुरावा करण्यासाठी अशा सेवा प्रदान करणे ही आमची मुख्य कल्पना आहे. अशा प्रकारे आम्ही आमच्या प्रकल्पांमध्ये समुदाय जगण्याचा सर्वोत्तम अनुभव प्रदान करण्याची खात्री करत आहोत.”
प्रख्यात अभिनेते आणि मानसोपचारतज्ज्ञ मोहन आगाशे यांनी निरोगी मानसिक आहाराचे महत्त्व पटवून देताना सांगितले की, “आरोग्यदायी आहाराप्रमाणेच आपल्या मेंदूलाही निरोगी मानसिक आहाराची गरज आहे. कला, संस्कृती आणि साहित्यात सहभागी होणे खूप महत्त्वाचे आहे. आपली मुळे जोडलेली असणे ही एक प्रमुख भूमिका आहे, कारण कुटुंब एखाद्या व्यक्तीची वास्तविक प्रतिमा तयार करते.” मोहन आगाशे यांनी पुणे आणि महाराष्ट्रात 99 हून अधिक ज्येष्ठ नागरिक गट आणि महाराष्ट्रातील 3700 हून अधिक ज्येष्ठ नागरिक गटांसह पुणे आणि महाराष्ट्रातील ज्येष्ठ नागरिक गटांची लक्षणीय संख्या अधोरेखित केली. पु
ढे, ते म्हणाले, “मला आशा आहे की ज्येष्ठ नागरिकांचे जीवन दर्जेदार असावे जेथे त्यांना वैद्यकीय सहाय्य आणि अन्न यांसारख्या मूलभूत गरजांसाठी दूरच्या सेवा प्रदात्यांवर अवलंबून राहावे लागणार नाही. त्यामुळे वृद्ध व्यक्ती केवळ जोडलेलेच नाहीत याची खात्री करण्यासाठी कुटूंबसारखे प्रकल्प. परंतु त्यांचे मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य देखील टिकवून ठेवते, शेवटी त्यांचे जीवनमान वाढवते.”
नाईकनवरे डेव्हलपर्सचे ध्येय सर्व वयोगटातील लोकांसाठी गतिमान, आलिंगन देणारी आणि टिकाऊ राहण्याची जागा निर्माण करणे हे आहे. सीनियर लिव्हिंग कॉन्क्लेव्हचे यश वरिष्ठ काळजी आणि पिढ्यांमध्‍ये सुसंवाद वाढवण्‍याच्‍या सीमा तोडण्‍याच्‍या वचनबद्धतेची ग्वाही देते.
