SEBI। भारताच्या शेअर बाजार नियामक, सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) ने अमेरिकन फर्मला शेअर बाजारातून बंदी घातली आहे. तसेच 4843 कोटी रुपयांच्या मालमत्तेची जप्ती करण्याचे आदेश दिले आहेत. एका अंतरिम आदेशात, जेन स्ट्रीट ग्रुप आणि त्याच्या संबंधित संस्था – JSI इन्व्हेस्टमेंट प्रायव्हेट लिमिटेड, JSI2 इन्व्हेस्टमेंट प्रायव्हेट लिमिटेड, जेन स्ट्रीट सिंगापूर प्रायव्हेट लिमिटेड आणि जेन स्ट्रीट एशिया ट्रेडिंग लिमिटेड – यांनाही इक्विटी मार्केटमध्ये प्रवेश करण्यास मनाई करण्यात आली आहे.
सेबीने याविषयी बोलताना इकोसिस्टममध्ये एकूण विश्वास राखण्यासाठी आणि गुंतवणूकदारांचे संरक्षण करण्यासाठी हे महत्वाचे आहे. सेबीच्या अंतरिम आदेशानुसार, या संस्थांना इक्विटी खरेदी, विक्री किंवा अन्यथा व्यवहार करण्यास प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे प्रतिबंधित करण्यात आले आहे.
4,843 कोटी रुपयांच्या मालमत्तेची जप्ती करण्याचे आदेश SEBI।
या आदेशात पुढे म्हटले आहे की,जेएस ग्रुपच्या संस्थांनी कथितपणे कमावलेल्या 4,843 कोटी रुपयांच्या बेकायदेशीर मालमत्ता जप्त केल्या जातील. ही रक्कम जमा करण्यासाठी, भारतातील एका अनुसूचित व्यावसायिक बँकेत एस्क्रो खाते उघडण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. सेबीच्या परवानगीशिवाय या खात्यांमधून पैसे काढता येणार नाहीत.
सेबीने मार्गदर्शक तत्वे जारी केली SEBI।
सेबीच्या पूर्वपरवानगीशिवाय कोणतेही डेबिट केले जाणार नाही याची खात्री करण्याचे आदेश डिपॉझिटरीला देण्यात आले आहेत. सेबीने म्हटले आहे की बँका, कस्टोडियन आणि डिपॉझिटरीजना सर्व सूचनांचे काटेकोरपणे पालन करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. सेबीने आपल्या आदेशात संस्थांना पुढील तीन महिन्यांत त्यांचे करार बंद किंवा रद्द करण्यास सांगितले आहे. सेबीच्या पूर्वपरवानगीशिवाय बेकायदेशीर नफ्याची रक्कम एस्क्रो खात्यात जमा होईपर्यंत या संस्था भारतातील त्यांच्या कोणत्याही मालमत्तेची विल्हेवाट किंवा हस्तांतरण करणार नाहीत.
जेएस ग्रुपची मोठी फर्म किती आहे?
जेन स्ट्रीट ग्रुप एलएलसी ही एक जागतिक व्यापार फर्म आहे जी अमेरिका, युरोप आणि आशियातील पाच ठिकाणी 3,000 हून अधिक कर्मचारी कार्यरत आहे, 45 देशांमध्ये 200 हून अधिक ठिकाणी व्यापार करते. बाजारात व्यापाराच्या संधी ओळखण्यासाठी ते अल्गोरिदम वापरते.
फर्म काय करत होती?
एप्रिल 2024 : भारतीय बाजारपेठेत त्यांच्या मालकीच्या व्यापार धोरणांचा गैरवापर केल्याचा आरोप करणाऱ्या जेन स्ट्रीट ग्रुपशी संबंधित कायदेशीर वादाचा संदर्भ देणाऱ्या मीडिया रिपोर्ट्सच्या आधारे सेबीने चौकशी केली.
२३ जुलै २०२४ : बाजारातील गैरवापर शोधण्यासाठी एनएसईला जेएस ग्रुपच्या ट्रेडिंग क्रियाकलापांची चौकशी करण्यास सांगण्यात आले.
ऑगस्ट २०२४ : सेबीने २० ऑगस्ट रोजी जेएस ग्रुपशी संवाद साधला आणि जेएस ग्रुपने ३० ऑगस्ट रोजी त्यांच्या ट्रेडिंगबद्दल माहिती दिली.
१३ नोव्हेंबर २०२४ : जेएस ग्रुपच्या ट्रेडिंग क्रियाकलापांवरील एनएसई चौकशी अहवाल सादर केला.
डिसेंबर २०२४ : साप्ताहिक इंडेक्स ऑप्शनच्या समाप्तीच्या दिवशी सेबीला अनियमितता आढळून आल्या. सेबीला असेही आढळून आले की काही संस्था हे सतत करत आहेत, जे उर्वरित व्यापाऱ्यांसाठी एक मोठा धोका होता.
४ फेब्रुवारी २०२५ : अधिकाऱ्यांना असे आढळून आले की जेएस ग्रुप सेबीच्या नियमांविरुद्ध ट्रेडिंग करत आहे.
६ फेब्रुवारी २०२५ : सेबीच्या सूचनांनुसार, एनएसईने जेन स्ट्रीट सिंगापूर प्रायव्हेट लिमिटेड आणि त्याच्या संबंधित संस्थांना जेएस ग्रुपने फसवे आणि हाताळणी करणारे ट्रेडिंग पॅटर्न स्वीकारण्यापासून परावृत्त व्हावे यासाठी एक चेतावणी पत्र जारी केले.
फेब्रुवारी २०२५ : जेएस ग्रुपने ६ फेब्रुवारी आणि २१ फेब्रुवारी २०२५ रोजी चेतावणी पत्राला आपले उत्तर पाठवले.
१५ मे २०२५ : एनएसईने जारी केलेल्या चेतावणी पत्राकडे दुर्लक्ष करून जेएस ग्रुपने मोठ्या प्रमाणात रोख रकमेसह इंडेक्स ऑप्शन्समध्ये फेरफार करताना पाहिले. त्यानंतर सेबीने त्यावर कारवाई केली आहे.
