किडनी स्टोनपासून बचाव करा स्वःतचा

किडनी स्टोनची समस्या भारतात खूप सामान्य आहे, ही समस्या 25-45 वर्षे वयोगटात सर्वाधिक दिसून आली आहे. संशोधकांना असे आढळून आले की महिलांच्या तुलनेत पुरुषांमध्ये हा धोका तिप्पट आहे. भारतात दरवर्षी सुमारे 5 ते 7 दशलक्ष (50-70 लाख) लोकांना या समस्येचा सामना करावा लागतो. किडनी स्टोन म्हणजे किडनीमध्ये खनिजे आणि क्षारांनी बनलेले स्फटिक जमा होणे. या स्थितीमुळे तीव्र वेदना होऊ शकतात, काही लोकांना लघवीची समस्या देखील असते. त्याची लक्षणे वेळीच ओळखून, स्टोन काढून टाकण्यासाठी उपचार करण्याचा सल्ला दिला जातो. जे कमी पाणी पितात, मुतखड्याचा कौटुंबिक इतिहास आहे किंवा जास्त मीठ आणि साखरेचे सेवन करतात त्यांना किडनी स्टोन बनण्याचा धोका जास्त असतो. आहाराकडे लक्ष देण्यासोबतच पुरेसे पाणी प्यायल्यास ही समस्या टाळता येऊ शकते. किडनीमध्ये स्टोन तयार होण्याची समस्या खूप त्रासदायक असते. त्याच्या लक्षणांकडे वेळीच लक्ष देऊन दगड वाढण्यापासून रोखता येऊ शकतात.

1. पाठीच्या खालच्या भागात किंवा पोटाच्या एका भागात वेदना
2. वेदनासह मळमळ किंवा उलट्या.
3. लघवीमध्ये रक्त येणे किंवा लघवी करताना वेदना होणे.
4. लघवी करण्यास असमर्थ असणे
5. जास्त वेळा लघवी करण्याची गरज भासते.
6. ताप किंवा थंडी वाजून येणे.
7. लघवीचा वास किंवा फेसाळ दिसणे.

किडनी स्टोनची समस्या कोणालाही होऊ शकते. एकदा उपचार केल्यानंतर, पुनरावृत्ती होण्याचा धोका असतो, म्हणून प्रतिबंधात्मक उपायांची नेहमी काळजी घेतली पाहिजे. सुरुवातीला, दगड वाढेपर्यंत कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. काहीवेळा ते मूत्र प्रणालीमध्ये अडकू शकते ज्यामुळे तीव्र वेदना होतात. किडनी स्टोनच्या बाबतीत, वेदना सामान्यतः ओटीपोटाच्या एका बाजूला किंवा पाठीवर कायम राहते. किडनी स्टोनची समस्या पाणी प्यायल्याने नाहीशी होते.

किडनी स्टोनचे उपचार दगडांच्या आकारावर आणि संख्येवर अवलंबून असतात. काही लोकांना खडे बाहेर काढण्यासाठी जास्त पाणी पिण्याचा सल्ला दिला जातो जेणेकरून लहान दगड लघवीतून जातात, जरी ते आकाराने वाढल्यास शस्त्रक्रियेची आवश्‍यकता असू शकते. लिंबूवर्गीय फळांचे अधिक सेवन, पाणी पिणे आणि मॅग्नेशियम युक्त गोष्टींचे सेवन करणे देखील फायदेशीर आहे.

किडनी स्टोन होण्यापासून कसे टाळावे?
शरीराला हायड्रेट ठेवणे, संतुलित आहार घेणे आणि पुरेसे कॅल्शियम घेणे, फळे आणि भाज्यांचे अधिक सेवन केल्याने ही समस्या टाळता येते. किडनी स्टोन टाळण्यासाठी पालक नीट धुवून शिजवून खाण्याचा सल्ला दिला जातो. तसेच पाण्याच्या स्वच्छतेची काळजी घेणे आवश्‍यक आहे.