नवी दिल्लीः भारतीय रिझर्व्ह बँकेने 1 जानेवारी 2021 पासून चेकद्वारे पेमेंटमधील फसवणुकीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सकारात्मक वेतन प्रणाली लागू केली होती. पण आता 15 ऑगस्टपासून ते अनिवार्य करण्यात येणार आहे. सार्वजनिक क्षेत्रातील भारतीय बँकेने आपल्या ग्राहकांना याबाबत अलर्ट पाठवणे सुरू केलेय. आपल्या ग्राहकांना मेसेज पाठवून बँकेने कळवले आहे की, 15 ऑगस्ट 2021 पासून 2 लाख किंवा त्याहून अधिकच्या चेकवर सकारात्मक वेतन प्रणाली लागू केली जाईल.
वास्तविक मोठ्या प्रमाणावर चेक फसवणुकीच्या प्रकरणांनंतर आरबीआयने सकारात्मक पेमेंट प्रणालीबाबत मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली होती. हे 1 जानेवारी 2021 पासून देखील लागू केले गेले. RBI ने बँकांना सांगितले आहे की, ही सुविधा 50,000 किंवा त्याहून अधिकचे धनादेश देणाऱ्या सर्व खातेधारकांसाठी लागू केली जाईल.
बँका त्यांच्या वतीने 5 लाख किंवा त्यापेक्षा जास्त रकमेसाठी ही सुविधा अनिवार्य करू शकतात, असंही RBI ने म्हटले होते. RBI च्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार, इंडियन बँकेने चेकद्वारे 2 लाख किंवा त्याहून अधिक रक्कम भरल्यावर ही सुविधा लागू केली आहे. इंडियन बँक आता ही सुविधा 15 ऑगस्टपासून अनिवार्य करणार आहे.
पॉझिटिव्ह पेमेंट सिस्टीम नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाने विकसित केलीय. या प्रणालीअंतर्गत जास्त प्रमाणात व्यवहार करणाऱ्या ग्राहकांना त्यांच्या धनादेशांविषयी काही महत्त्वाची माहिती बँकेला द्यावी लागते. यानंतर या चेकचे पेमेंट क्लिअर करताना हे तपशील जुळतात. काही विसंगती किंवा तपशीलांमध्ये जुळत नसल्यास पेमेंट थांबवले जाते.
इंडियन बँकेने म्हटले आहे की, ग्राहकांना त्यांचा खाते क्रमांक, चेक क्रमांक, जारी करण्याची तारीख, व्यवहार कोड, एमआयसीआर कोड बँकेकडे द्यावा लागेल. हे तपशील चेक क्लिअरिंगला पाठवण्यापूर्वी 24 तास आधी शेअर करावे लागतील. बँक ग्राहक वेबसाईट, इंटरनेट बँकिंग आणि मोबाईल बँकिंग किंवा होम ब्रँचला भेट देऊन ही माहिती देऊ शकतात.