एक गृहस्थ बाजारातून आपल्या लहान मुलासह घरी परतत होते. घरी परतत असताना त्यांना रस्त्यात एक आकर्षक दगड दिसला. त्यांनी तो चकाकता आकर्षक दगड उचलला आणि या दगडापासून देवाची एक आकर्षक मूर्ती बनवून घेण्याचा विचार केला. तो दगड घेऊन ते गृहस्थ एका मूर्तिकाराकडे गेले. मूर्तिकाराला म्हणाले, “मला या दगडाची एक छानशी मूर्ती बनवून द्या. उद्या मी येईल आणि तुमची मजुरी देऊन मूर्ती घेऊन जाईल.’
मूर्तिकाराने तो दगड घेतला व सुबक मूर्ती घडविण्यासाठी त्यावर काम सुरू केले. मूर्ती घडविण्यासाठी त्या दगडाचा अनावश्यक भाग काढणे गरजेचे होते. त्याने हातोड्याने त्या दगडावर घाव घालण्यास सुरुवात केली. तो दगड इतका कठीण होता की काही केल्या त्याचे तुकडे पडत नव्हते. त्या मूर्तिकाराने खूप प्रयत्न केला परंतु त्याला त्या दगडाला फोडण्यात यश आले नाही. दुसऱ्या दिवशी तो गृहस्थ पुन्हा आपल्या मुलासह मूर्तिकाराकडे मूर्ती नेण्यास आला. मात्र तो दगड आहे तसा त्या गृहस्थाच्या हाती देत मूर्तिकार म्हणाला, क्षमा करा परंतु 99 टक्के प्रयत्न करूनही मला हा दगड फोडता आला नाही. त्यामुळे मूर्ती काही बनली नाही. त्या गुहस्थाने अजून थोडे प्रयत्न करण्याचा सल्ला मूर्तिकाराला दिला. परंतु मूर्तिकाराने तो दगड फुटणे शक्य नसल्याचे कारण देत सपशेल नकार दिला व काम न झाल्याने मजुरीही घेतली नाही. मूर्ती न मिळाल्याने त्या गृहस्थाचा तो छोटासा मुलगा थोडासा हिरमुसला.
त्या गृहस्थाने तो दगड घेतला आणि मुलासह दुसऱ्या एका मूर्तिकाराकडे मूर्ती घडविण्यासाठी गेला. मूर्तिकाराने तो दगड हाती घेतला आणि छोट्या हातोडीने हलकासा एक घाव घातला आणि काय आश्चर्य त्या दगडाचे तुकडे झाले. या मूर्तिकाराने त्या गृहस्थाला सुबक मूर्ती बनवून दिली. त्या गृहस्थाने या मूर्तिकाराला त्याची मजुरीही दिली. आता मात्र त्या छोट्या मुलाचा चेहरा खुलला. जाता जाता त्या मुलाने आपल्या वडिलांना सहज प्रश्न विचारला, “बाबा पहिल्या मूर्तिकाराने मोठ्या हातोडीने घाव घालूनही तो दगड फुटला नाही. मग या दुसऱ्या मूर्तिकाराच्या छोट्या हातोडीच्या एकाच फटक्यात तो दगड कसा काय फुटला?’
त्या गृहस्थाने मुलाला शांतपणे समजावले, “बाळा, आयुष्यात कधीही प्रयत्न करायचे सोडायचे नसतात. पहिल्या मूर्तिकाराने 99 टक्के प्रयत्न केले तेव्हाच तो दगड खिळखिळा झाला होता. परंतु शेवटच्या 1 टक्क्याच्या प्रयत्नांच्या अभावाने त्याला अपयश आले. त्या दगडासाठी पहिल्या मूर्तिकाराने खरे प्रयत्न केले परंतु त्या 1 टक्क्यामुळे त्याला न दाम मिळाला ना यश.’ आयुष्यात प्रत्येकजण आपल्या ध्येयाच्या पूर्ततेसाठी झटत असतो. अपेक्षित ध्येय साध्य करण्यासाठी कठोर परिश्रम, मेहनत आणि जिद्दीने प्रयत्नांची पराकाष्ठा करीत असतो. परंतु एक वेळ अशी येते की खूप प्रयत्न करूनही अपेक्षित इप्सित साध्य होत नाही आणि मग शेवटच्या टप्प्यात आपण हार मानतो आणि ते काम, ते उद्दिष्ट तसेच अर्धवट सोडून देतो. त्यामुळेच आपल्याला अंतिम ध्येयापर्यंत न जाता माघार घ्यावी लागते. परिणामी अपयश हे आपल्या वाट्याला निश्चितच आलेले असते.
आपण नेहमी म्हणतो की 99 टक्के काम झालेच म्हणून समजा. परंतु या विधानातील 1 टक्क्याचा अभाव अनेकदा आपल्याला 100 टक्के अपयशाकडे नेतो. म्हणूनच 1 टक्का प्रयत्नाकडे दुर्लक्ष करायचे नाही. कारण पुढचा 1 टक्का प्रयत्न तुमच्या यशाचे खरे सार असते. थॉमस एडिसन यांनी हाच फॉर्म्युला कायम आचरणात आणला. त्यामुळे हजारदा अपयश येऊनही न डगमगता एक नवनिर्मिती त्यांनी केली. यावर भाष्य करताना एडिसन म्हणतात, “आयुष्यातील बऱ्याच अपयशांबद्दल अनेक लोकांना माहीत नसते की, ते यशाच्या किती जवळ होते. कारण, त्याचवेळी त्यांनी प्रयत्न करायचे सोडून दिलेले असतात.’
1 टक्क्याचा फॉर्म्युला 99 टक्के प्रयत्न = मेहनत, जिद्द, परिश्रम, क्षमता आणि कामाप्रती असणारी निष्ठा दर्शवितात तर पुढचा 1 टक्का प्रयत्न = सातत्य, चिकाटी, आत्मविश्वास, इच्छाशक्ती आणि संयम दर्शवितात. या दोन्ही गोष्टी एकमेकांशिवाय अपूर्ण आहेत त्यामुळे यांना जोडूनच 100 टक्के यशाची खात्री मिळते. लक्षात ठेवा शेवटचा एक घाव तुमच्या यशाचे द्वार उघडू शकतो. त्यामुळे प्रयत्न करत राहा.
– सागर ननावरे