बेंगळुरू – निशिकांत कामतच्या “दृष्यम’ चित्रपटात एक वाक्य आहे… “वेल प्लेड, चौथी फेल विजय सालगावकर…’ अर्थात हे वाक्य एका गुन्ह्याची उकल करताना एका महिला पोलिस अधिकाऱ्याने चित्रपटाच्या अडाणी नायकाबद्दल उच्चारलेले आहे. एकूण काय तर, शाळा अर्ध्यातच आणि लहानपणीच सोडाव्या लागलेल्या व्यक्तींबद्दल समाज नेहमीच उपहास आणि निंदाजनक शब्दांनीच बोलतो. मात्र, असे परिस्थितीमुळे शिक्षण अर्धवट सोडावे लागलेले काही लोक लक्षणीय कामगिरी करत असे काही काम करुन जातात की, बघणाऱ्यांनी आश्चर्यचकीत व्हावे.
आता या यादीमध्ये जात्येला श्रीधरन यांचे नाव घ्यावे लागेल. केरळमधील थलासरी येथील श्रीधरन यांना काही कारणाने चौथीमध्येच शाळा सोडावी लागली. एका बिडी कारखान्यात ते काम करु लागले. हे काम करत असतानाच त्यांनी आठवीची परीक्षा बहि:स्थ विद्यार्थी म्हणून दिली आणि पासही झाले. मग त्यांना सार्वजनिक बांधकाम विभागात कामही मिळाले.
मात्र, भाषेविषयी त्यांना असलेली ओढ स्वस्थ बसू देत नव्हती. अशातच दक्षिण भारतातील चारही द्राविडीयन भाषांमध्ये म्हणजेच तमिळ, तेलुगु, कानडी आणि मल्याळीमध्ये लिपी, उच्चार आणि अर्थासह व्याकरणात अनेक ठिकाणी साम्यस्थळे दिसून येतात. काही महत्त्वाचे भेद आहेतही, पण साम्यस्थळे जास्त आहेत. याचा विचार करुन, मग दक्षिण भारतात राहणाऱ्या कोणत्याही माणसाला या चारही भाषा बोलता-लिहिता आणि समजताना अडचण येऊ नये, म्हणून श्रीधरन यांनी मल्याळी भाषेचा शब्दसंग्रह वाढवायला सुरुवात केली. कोणताही मल्याळी शब्द घेतला, तर त्याला तमिळ, तेलुगु आणि कानडी या अन्य भाषांमध्ये काय प्रतिशब्द आहे, याचा धांडोळा या 83 वर्षीय श्रीधरन यांनी मागील 25 हून अधिक वर्षे घेतला. त्यांच्या या अथक प्रयत्नांतून मल्याळी- कानडी/तेलुगु/तमिळ भाषेतील 12.50 लाख शब्दांचा शब्दकोश (डिक्शनरी) तयार झाला.
वर्ष 1872 मध्ये ब्रिटीश भाषातज्ज्ञ हर्मन गुंडेट याने पहिला-वहिला मल्याळी-इंग्रजी शब्दकोश तयार केला होता. त्यानंतर जवळपास 125 वर्षांनी श्रीधरन यांनी तयार केलेला चार द्राविडी भाषांमधील शब्दकोश सध्या चर्चेचा विषय ठरला आहे. तब्बल 900 पानांचा दस्तावेज असलेला हा शब्दकोश श्रीधरन रु.1500 मध्ये देतात. अशा या भाषासेवकाचे काम उल्लेखनीय म्हणायचे नाही तर काय?