Jagdeep Dhankhar – कोणत्याही लोकशाहीतील मूलभूत मूल्यांचे महत्त्व अधोरेखित करणे आवश्यक आहे. लोकशाही केवळ व्यवस्थेवरच नव्हे तर मूलभूत मूल्यांवरही बहरते. अभिव्यक्ती आणि संवादाच्या नाजूक संतुलनावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे. अभिव्यक्ती आणि संवाद या दोन्ही शक्ती लोकशाही जीवनाला आकार देतात. आपल्यामध्ये असलेल्या अहंकारावर मात करणे हे प्रत्येकाला जमले पाहिजे, असे प्रतिपादन उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड यांनी केले आहे.
भारतीय पोस्ट अँड टेलिकम्युनिकेशन अकाउंट्स अँड फायनान्स सर्व्हिसच्या 50 व्या स्थापना दिन कार्यक्रमात धनखड बोलत होते. यावेळी दळणवळण मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया हे देखील उपस्थित होते. काँग्रेस आणि इतर विरोधी पक्षांच्या 60 खासदारांनी 67 (बी) अंतर्गत सभापतींविरोधात अविश्वास प्रस्तावाची नोटीस दिली आहे. देशाच्या इतिहासातील अशा प्रकारची ही पहिलीच पायरी आहे.
धनखड यांनी यावेळी लोकशाहीच्या उत्कर्षासाठी अभिव्यक्ती आणि संवादाचे महत्त्व अधोरेखित केले. तपास न झाल्यास संस्था आणि व्यक्ती उद्ध्वस्त होतील. एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला खाली आणण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे त्या गृहस्थाला तपासापासून दूर ठेवणे.
तुम्ही छाननीच्या पलीकडे आहात, तुमची पतन निश्चित आहे. त्यामुळे ऑडिट, सेल्फ ऑडिट आवश्यक आहे. संस्थांसमोर अनेकदा अर्थपूर्ण संवाद आणि प्रामाणिक अभिव्यक्तीतून आव्हाने निर्माण होतात. भावना व्यक्त करणे आणि अर्थपूर्ण संवाद असणे ही दोन्ही लोकशाहीची मौल्यवान रत्ने आहेत, असेही ते म्हणाले.
मूलभूत मूल्यांवर लोकशाही फुलते
धनखड पुढे म्हणाले की माणसाची प्रगती वैयक्तिक दर्जावर नाही तर व्यापक सामाजिक फायद्यांवरून मोजली जाते. भारताचा लोकशाही प्रवास हा विविधता आणि प्रचंड लोकसंख्येची क्षमता राष्ट्रीय प्रगतीला कशी गती देऊ शकते, याचे उदाहरण आहे. जसजसा आपण पुढे जाण्याचा मार्ग मोकळा करतो,
तसतसे आपण हे ओळखले पाहिजे की लोकशाही आरोग्य आणि आर्थिक उत्पादकता हे राष्ट्रीय विकासाचे अविभाज्य भागीदार आहेत. आपल्या आत खूप अहंकार आहे, आपल्याला आपल्या अहंकारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी खूप मेहनत करावी लागते. अहंकार कोणाच्याही उपयोगाचा नसतो, पण जो आत्मसात करतो त्यालाच सर्वाधिक नुकसान होते.
