नवी दिल्ली : अंतराळ संशोधन संस्थेने (इस्रो) सोमवारी सकाळी जिओस्टेशनरी सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (GSLV) वरून नेव्हिगेशन उपग्रह ‘नाविक’ NVS-1 चे प्रक्षेपण केले. हा उपग्रह विशेषत: सशस्त्र दलांना बळकट करण्यासाठी आणि शिपिंग सेवांवर नजर ठेवण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे.
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थाने आज सकाळी 10:42 वाजता श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन स्पेस सेंटर (SDSC-SHAR) येथून नवीन-युगातील हे उपग्रह असल्याचे सांगण्यात येत आहे. इस्रोचे प्रमुख डॉ. एस. सोमनाथ यांनी याविषयी माहिती दिली. नेव्हिगेटर हे ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टम (GPS) अमेरिकेसाठी उत्तर आहे. NAVIC चा वापर स्थलीय, हवाई आणि सागरी वाहतूक, स्थान-आधारित सेवा, वैयक्तिक गतिशीलता, संसाधन निरीक्षण, सर्वेक्षण आणि भूविज्ञान, वैज्ञानिक संशोधन, वेळ विस्तार आणि आपत्कालीन परिस्थितीत केला जाईल.
#WATCH | Indian Space Research Organisation (ISRO), launches its advanced navigation satellite GSLV-F12 and NVS-01 from Sriharikota.
(Video: ISRO) pic.twitter.com/2ylZ8giW8U
— ANI (@ANI) May 29, 2023
2232 किलो वजनाचा उपग्रह
* श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन सेंटर येथून लॉन्च करण्यात आले.
* प्रक्षेपणानंतर 20 मिनिटांनंतर, रॉकेट उपग्रहाला सुमारे 251 किमी उंचीवर जिओस्टेशनरी ट्रान्सफर ऑर्बिटमध्ये ठेवेल.
* 1500 किमी परिसरात रिअल टाइम पोझिशन आणि वेळेची सेवा प्रदान करेल
स्वदेशी नॅव्हिगेशन सिस्टीम ‘नाविक’ सेवांची सातत्य सुनिश्चित करेल
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने जिओस्टेशनरी सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (GSLV) वरून नेव्हिगेशन उपग्रह ‘नाविक’ प्रक्षेपित करण्याची तयारी पूर्ण केली आहे. सोमवारी सकाळी ७.१२ वाजता प्रक्षेपित होणाऱ्या उपग्रहासाठी शास्त्रज्ञांनी २७.५ तासांचे काउंटडाउन सुरू केले. NAVIC (भारताची स्वदेशी नेव्हिगेशन प्रणाली) सेवांची सातत्य सुनिश्चित करेल.
GPS प्रमाणे कार्य करणारा हा उपग्रह भारत आणि मुख्य भूभागाभोवती सुमारे 1,500 किमी क्षेत्रामध्ये रिअल-टाइम स्थिती आणि वेळेची सेवा प्रदान करेल. नॅव्हिगेटर अशा प्रकारे डिझाइन केले आहे की सिग्नल 20 मीटर पेक्षा अधिक चांगल्या वापरकर्त्याची स्थिती आणि 50 नॅनोसेकंद पेक्षा अधिक चांगल्या वेळेची अचूकता प्रदान करू शकतो.
GSLV-F12/NVS-01 mission is set for launch on Monday, May 29, 2023, at 10:42 hours IST from SDSC-SHAR, Sriharikota. https://t.co/bTMc1n9a1n
NVS-01 is first of the India’s second-generation NavIC satellites 🛰️ that accompany enhanced features.
Citizens can register at… pic.twitter.com/OncSJHY54O
— ISRO (@isro) May 23, 2023
हे स्थलीय, हवाई आणि सागरी वाहतूक, स्थान-आधारित सेवा, वैयक्तिक गतिशीलता, संसाधन निरीक्षण, सर्वेक्षण आणि भू-विज्ञान, वैज्ञानिक संशोधन, वेळ प्रसार आणि जीवन सुरक्षा सतर्कता प्रसारामध्ये वापरले जाते. सोमवारी मिशन हे स्वदेशी क्रायोजेनिक स्टेजसह GSLV चे सहावे ऑपरेशनल उड्डाण आहे. इस्रोच्या मते, NVS-01 चे मिशन लाइफ 12 वर्षांपेक्षा जास्त असणे अपेक्षित आहे.
ध्ये बसवण्यात आलेली लिथियम आयन बॅटरीही चार्ज होणार आहे. प्रक्षेपणानंतर पुढील 12 वर्षे हा उपग्रह कार्यरत राहणार आहे. L-1 बँड सामान्यतः पोझिशनिंग, नेव्हिगेशन आणि वेळेसाठी वापरला जातो. त्याचा उपयोग नागरी सेवांसाठी केला जातो. यावेळी स्वदेशी बनावटीच्या रुबिडियम अणु घड्याळाचाही या नेव्हिगेशन सॅटेलाइटमध्ये वापर करण्यात येणार आहे. अहमदाबादच्या स्पेस अॅप्लिकेशन सेंटरने ते तयार केले आहे. असे अणु घड्याळे मोजकेच देश आहेत. हे घड्याळ सर्वोत्तम आणि अचूक स्थान, स्थान आणि वेळ सांगण्यास मदत करते.