गणपतीला सर्व देवी -देवतांमध्ये श्रेष्ठ मानले जाते. हेच कारण आहे की कोणतेही शुभ कार्य करण्यापूर्वी फक्त गणपती बाप्पाचे ध्यान केले जाते. शिव हे गणांचे प्रमुख असल्यामुळे त्यांना गणेश आणि गणाध्यक्ष असेही म्हटले जाते. मोठे पोट, लांब कान आणि रुंद कपाळ असलेले गणराय खोडकर तर होतेच, पण त्यांचा प्रत्येक अवयव म्हणजे शिक्षकच आहे, ज्यापासून आपल्याला ज्ञानप्राप्ती होते. चला तर, जाणून घेऊया, बाप्पाचा प्रत्येक अवयव आपल्याला काय शिकवितो?
* रुंद कपाळ
गणेशाचे रुंद कपाळ हे नेतृत्वाचे प्रतीक आहे. शास्त्रानुसार ज्या व्यक्तीचे डोके मोठे आहे त्याच्याकडे नेतृत्व गुण असतात. एवढेच नाही तर त्याचे मोठे डोके असे ज्ञान देखील देते जे तुमचे विचार लहान नाही तर मोठे बनवते.
* छोटे डोळे
बाप्पाचे लहान डोळे हे ज्ञान देतात की सर्वकाही बारकाईने पाहिल्यानंतर आणि चाचणी केल्यानंतरच पुढे जा. कारण जे हे करतात ते कधीच फसत नाहीत. दुसरीकडे, शास्त्रानुसार, लहान डोळे असलेले लोक चिंतनशील आणि गंभीर स्वभावाचे असतात.
*सुपासारखे लांब कान
लांब कानांमुळे बाप्पाला ‘गजकर्ण’ आणि ‘सूपकर्ण’ असेही म्हणतात. बाप्पांचे लांब कान शिकवतात की, तुमच्या कानापर्यंत ज्या काही वाईट गोष्टी पोहोचतात, ते बाहेर सोडा. वाईट गोष्टी तुमच्यामध्ये येऊ देऊ नका. त्याचबरोबर गणेशजींच्या लांब कानांचे एक रहस्य हेही आहे की ते सर्वांचे ऐकतात आणि नंतर आपल्या बुद्धिमत्तेने आणि विवेकबुद्धीने निर्णय घेतात. शास्त्रानुसार, लांब कान असलेली व्यक्ती भाग्यवान असते आणि त्याला दीर्घायुष्य लाभते.
* गणपतीचे सोंड
गणपतीची सोंड सदैव फिरत असते, जी प्रत्येक क्षणी सक्रिय असण्याचे लक्षण आहे. जो व्यक्ती हे करतो त्याला कधीही दुःख आणि गरिबीचा सामना करावा लागत नाही. बाप्पाच्या सोंडेच्या दिशेलाही शास्त्रांमध्ये वेगळे महत्त्व देण्यात आले आहे.
* मोठे पोट
वाढलेल्या मोठ्या पोटामुळे गणपतीला ‘लंबोदर’ म्हटले जाते. त्यांच्या मोठ्या पोटाचे रहस्य हे आहे की ते प्रत्येक चांगल्या आणि वाईट गोष्टी पचवतात आणि कोणत्याही प्रकरणाचा निर्णय बुद्धिमत्तेने घेतात. यातून आपल्यालाही तेच शिक्षण मिळते की आपण इथे आणि तिथे कोणाबद्दल कधीही बोलू नये. जो व्यक्ती हे करतो तो नेहमी आनंदी असतो.
* एकच दात
बालपणात परशुरामाबरोबर गणपतीच्या लढाई दरम्यान, गणपतीचा एक दात कापला गेला होता. त्यानंतर गणेश ‘एकदंत’ म्हणून ओळखला जाऊ लागला. त्याच्या दातांपैकी एक म्हणजे बुद्धिमत्तेचा परिचय. बाप्पा तुटलेल्या दातापासून शिकवतात की गोष्टींचा योग्य वापर कसा करावा.