लोणी काळभोर, (वार्ताहर)- डीझेलचे भाव गगनाला भिडल्यामुळे सर्वच क्षेत्रात त्याचा फटका बसत आहे. ग्रामीण भागातील शेती व्यवसायही यातून सुटला नाही. डीझेलचे दर वाढले आणि शेतीच्या मशागतीचे महत्त्वाचे साधन असणारे ट्रॅक्टरच्या मशागतीचे दरही वाढल्याने पिकांसाठी होणारा खर्च व शेतमालाला मिळणारा बाजारभाव यांचा ताळमेळ बसत नसल्याने शेती तोट्यात जात आहे.
शेती मशागतीसाठी बैलजोडी मिळत नाही. त्यामुळे शेतकर्‍यांना ट्रॅक्टरद्वारे शेतीकामे करून घ्यावी लागत आहेत. अशातच इंधनाचे दर वाढल्यामुळे नांगरणीचेही दर वाढले आहेत. तालुक्यात बैलाची संख्या घटल्याने शेतीकामे ही मशीनच्या साहाय्याने करावी लागत आहेत. त्यातच इंधनाचे भाव दिवसेंदिवस वाढत असून, ट्रॅक्टरने शेती करावी लागत आहे.
आता पिकांची काढणी झाली असून, शेतकरी नांगरणी करण्यासाठी धावपळ करत आहेत. अल्पभूधारक व गरीब शेतकर्‍यांना दिवसेंदिवस शेती करणे कठीण होत आहे. उत्पन्नाऐवजी मशागत, पिकांचा खर्च पाहता तोटा सहन करावा लागत आहे. डिझेलचे भाव दिवसेंदिवस वाढत आहेत. इंधन भाववाढ पाहता नांगरणीचेदेखील भाव वाढले आहेत. शेती मशागतीचे भाव दिवसेंदिवस वाढत असून, शेती करणे कठीण होत आहे. शेती विकून दुसरा कामधंदा करावा अशी मनस्थिती शेतक-यांची झाली आहे.
पूर्वी बैलांच्या मदतीने शेतातील नांगरणी, वखरणी, पेरणी, कोळपणी अशी सर्व कामे केली जायची. यामध्ये बैलांना खाण्यासाठी लागणारा चारा वगळता कोणताही खर्च शेतकर्‍यांना येत नव्हता. हा चारा शेतक-याच्या शेतात उपलब्ध होत असे. घराच्या पुढे दावणीला बांधलेल्या बैलांनी शेतातील कामे व्हायची. प्रत्येक शेतकरी आपल्या खुंट्याला बैल ठेवत असे. बैलांची जास्त संख्या असेल तर शेतकरी मोठा समजला जायचा आणि बैल नसेल तर तो शेतकरी नाही, असे समीकरण तयार झाले होते.
बदलत्या काळानुसार यांत्रिकीकरण आले अन् शेतात बैलांऐवजी ट्रॅक्टर घुसला. मागील दहा वीस वर्षांत शेतीत आमूलाग्र बदल झाला. चार दिवसांची कामे एक तासात व्हायला लागली, एक पीक काढले की अवघ्या एक दिवसात मशागत करून दुसरे पीक उभे राहील अशी साधने निर्माण झाली. नांगरणी, कोळपणी, फवारणी, पीक वाहतूक करणे, रोटाव्हेटर फिरवून गवत कापणे अशी सर्व कामे ट्रॅक्टरच्या साहाय्याने होऊ लागली. त्यामुळे शेतकर्‍यांचा वेळ वाचला, अंग मेहनत वाचली मात्र शेतीसाठी लागणारा खर्च वाढला.
सद्य:स्थितीतील शेती मशागतीचे दर (प्रती एकर) –
नांगरणी – 4000 रुपये
रोटाव्हेटर मारणे – 3500 रुपये
एकेरी फणणी – 1250 रुपये
दुहेरी फणणे – 2500 रुपये
वाफे तयार करणे – 1200 रुपये
सरी पाडणे – 2500 रुपये
पेरणी – 2400 रुपये
दिवसा नांगरणी करा
सध्या शेतकरी नांगरणीच्या कामात व्यस्त आहेत. पूर्वी दिवसा बैलजोडीने नांगरणी होत असे. त्यावेळी पक्षी शेतातील कीड खाऊन नियंत्रणात आणायचे. आता रात्री-अपरात्री ट्रॅक्टरच्या माध्यमातून नांगरणी केल्यामुळे कीड नियंत्रणात येत नाही. कीड नियंत्रणासाठी शेतकर्‍यांनी दिवसा नांगरणी करणे गरजेचे आहे.
