हैदराबाद- पेट्रोलच्या दररोज बदलत्या आणि वाढत्या किमतीला वैतागून तुम्ही जर पेट्रोलवरची रिक्षा विकण्याच्या विचारात असाल, तर थांबा; आधी ही बातमी वाचा. हैदराबाद येथील युवा अभियंते अरुण श्रेयस यांनी त्यांच्या रॅक-एनर्जी या कंपनीवारे बॅटरी स्वॅपिंग तंत्रज्ञान वापरुन पेट्रोलवरील रिक्षाचे रुपांतर इलेक्ट्रीक रिक्षामध्ये केले आहे. त्यामुळे आता रिक्षा चालवताना भूगर्भातील इंधन विसरा; पेट्रोल-डिझेलला बायबाय करा आणि चार्जिंगच्या बळावर तुमची रिक्षा चालवा; चालवा काय पळवा. श्रेयस यांचा हा एक स्टार्ट- अप व्यवसाय असून, या अनोख्या तंत्रज्ञानामुळे त्यांनी अल्पावधीत शेकडो रिक्षांचे रुपांतर ई-रिक्षामध्ये यशस्वीरित्या केले आहे.
श्रेयस यांच्या रॅक-एनर्जीने या किटचा विकास आणि चाचणी करण्यासाठी दोन वर्षांचा कालावधी खर्च केला आहे. पेट्रोल ते इलेक्ट्रीक रुपांतरण करणारे किट 50 हजार रुपयांत मिळते आणि तुमचा व्यवसाय पुन्हा जोरदारपणे सुरुच रहातो. मग तुम्हाला पेट्रोलच्या वाढत्या दराची काळजी करायची गरजच पडत नाही. सामान्यत: एका आयसीई ऑटोरिक्षात मॉडेलनुसार दोन ते अडीच लाख रुपये किंमत असते आणि ती रुपांतरीत करण्यासाठी किंमतीच्या एक पंचमांशच खर्च येतो. दरम्यान, मार्केटमधील ई-ऑटोची किंमत सुमारे साडेतीन लाख रुपये आहे. तो खर्च न करता सध्याची रिक्षा ई-रिक्षामध्ये रुपांतरीत करणे केव्हाही परवडणारे असेच आहे. शिवाय ही रक्कम सहा ते आठ महिन्यातच वसूलही होते. यामध्ये क्लच किंवा गिअरबॉक्स नसल्यामुळे ते अधिक आरामात जास्त अंतर कव्हर करू शकतात आणि पूर्वीच्या तुलनेत अधिक राइड्स घेऊ शकतात.
बॅटरी स्वॅपिंगचा एक फायदा म्हणजे तो करण्यास फक्त एक किंवा दोन मिनिटे लागतात. अन्यथा, ड्रायव्हर्सना त्यांच्या लिथियम-आयन बॅटरी चार्ज करण्यासाठी आणि ग्राहक गमावण्याचा धोका पत्करण्यासाठी अनेक तास रांगेत उभे रहावे लागते. अरुणचा असा दावा आहे की दोन कारणास्तव अदलाबदल तंत्रज्ञान व्यावसायिक क्षेत्रासाठी अधिक चांगले कार्य करते. एक, ऑटो रिक्षा चालक म्हणून त्यांना शक्य तितक्या रस्त्यावर जावे लागेल. ते वाहने चार्ज करण्यात वेळ घालवू शकत नाहीत.
बॅटरी स्वॅपिंग प्रक्रिया कशी कार्य करते?
एकदा वाहन रॅक एनर्जी स्वॅपिंग स्टेशनमध्ये दाखल झाले की ते ब्लूटूथवर वायरलेसरित्या प्रमाणीकरणाचे तीन लेव्हल्स घेतात. जेव्हा स्टेशनवर ड्रायव्हर येत असतो, तेव्हा त्यांना एक पिन क्रमांक पाठवावा लागतो, त्यानंतर सर्व ऑथेंटिकेशन सिस्टम सुरू होतात. त्यानंतर स्टेशन किती ऊर्जा वापरली गेली आहे याबद्दलचा सर्व डेटा एकत्रित करते आणि ड्रायव्हरला बिल दिले जाते. ड्रायव्हर्स रोखीने किंवा प्रीपेड सिस्टमद्वारे पैसे भरू शकतात.