करोना संसर्गामुळे ससूनमध्ये तब्बल चार माय-लेकांचा दुरावा
चिमुकल्यांसाठी मिल्क बॅंकेचा पान्हा
– सागर येवले
पुणे – थोडावेळ त्या बाळाला घेते का, तोपर्यंत या बाळाला दूध पाजते… बाळाचा लंगोट ओला आहे… आंघोळ झाली असेल तर कापडात गुंडाळून शेक दे… त्याला भूक लागली असेल… साहजिकच हे शब्द कानावर पडले, की बाळंतीणीची खोली आठवते. मात्र, हे चित्र आहे ससून रुग्णालयातील.
येथील “नर्स आणि डॉक्टर’ सध्या आईच्या भूमिकेत आहेत. एका आईला करोनाची लागण झाल्यामुळे प्रसूतीनंतर जन्मलेल्या बाळाला करोना संसर्ग होऊ नये, म्हणून वेगळ्या कक्षात ठेवण्यात आले आहे. त्यामुळे या बाळांची काळजी येथील नर्स आणि डॉक्टरांकडून घेतली जात आहे.
ज्येष्ठ नागरिक आणि गर्भवतींना करोना संसर्ग होण्याची भीती अधिक आहे. त्यामुळे जनजागृती करूनही ससून रुग्णालयात आतापर्यंत दाखल झालेल्या सात गर्भवतींना करोनाची संसर्ग झाल्याचे समोर आले आहे. या महिलांसाठी ससून रुग्णालयाने नवीन अकरा मजली इमारतीमध्ये स्वतंत्र विभाग सुरू केला आहे. तर जन्मलेल्या बाळाची तात्काळ स्वॅब तपासणी केली जात आहे.
आतापर्यंत 4 करोना बाधित गर्भवतींची प्रसूती झाली असून, त्या चारही नवजात बालकांचे करोना अहवाल निगेटिव्ह आले आहेत. त्यांच्यासाठीही स्वतंत्र कक्ष सुरू केला आहे. बाळाला जन्म दिला, पान्हा फुटला मात्र त्या पोटच्या बाळाला स्वत:चे दुध पाजू शकत नाही. याचे दु:ख त्या मातेला आहे. मात्र, माझ्या बाळाला करोना होऊ नये, यासाठी ती आई काळजावर दगड ठेवून “माझ्या बाळाची काळजी घ्या’ अशी विनंती त्या डॉक्टरांना करत आहे. तर रुग्णालयातील डॉक्टरांसह नर्स आणि मावशी हे बाळ आपल्याच घरातील आहे असे समजून त्याची काळजी घेत आहेत. खर सांगायचे तर आम्हाला या बाळांचा लळा लागल्यासारखे आहे. त्यांना कोणताही त्रास होऊ नये, यासाठी आमचा प्रयत्न असतो अशी भावना येथील नर्स आणि मावशींनी व्यक्त केली.
आतापर्यंत दोन बालके नातेवाईकांच्या ताब्यात
ससून रुग्णालयात आतापर्यंत एकूण 7 गर्भवती दाखल झालेल्या आहेत. त्यामध्ये चौघींची प्रसूती झाली असून, त्यांचेही करोना नमुने निगेटिव्ह आले आहेत. त्यातील दोन बाळांना त्यांच्या वडिलांच्या ताब्यात देण्यात आले असून, बाळाची कशाप्रकारे काळजी घ्यावी, त्याला काय दूध कसे द्यायचे, काही त्रास जाणवल्यावर काय करायचे याची सर्व माहिती लिहून देण्यात आली आहे. तसेच 15 दिवसानंतर आईचे रिपोर्ट निगेटिव्ह आल्यावर त्या आईन काय काळजी घ्यावी, याचीही माहिती नातेवाईक आणि त्या आईला देण्यात आल्याची माहिती ससून रुग्णालयातील बालरोग विभागाच्या प्रमुख डॉ. आरती किनीकर यांनी दिली.
मातृ दुग्धपेढी ठरतेय संजीवनी
बाधित आईच्या बाळांना ससून रुग्णालयातील मातृ दुग्ध पेढीतून दूध दिले जाते. सध्या करोनाचा प्रादुर्भाव सुरू असल्यामुळे या बॅंकेवर काहीसा परिणाम झाला आहे. उपलब्ध दूध नसल्यास दूध पावडर दिली जाते. सध्यातरी दुधाची कमतरता नाही.
दरम्यान, 2013 मध्ये ससून रुग्णालयात “मिल्क बॅंक’ सुरू करण्यात आली. या बॅंकेत रुग्णालयात बाळाची नियमित तपासणीसाठी येणाऱ्या “आईचे दूध’ दान स्वरूपात घेतले जाते. या दुग्ध पेढीत आतापर्यंत सरासरी 3 हजार 450 हून अधिक मातांकडून दुग्धदान करण्यात आले आहे. ज्याचा लाभ 59 खाटांच्या नवजात शिशू अतिदक्षता विभागातील कमी वजनाच्या 3 हजार 963 हून अधिक नवजात शिशुंना होतो. आजपर्यंत या मातृदुग्ध पेढीने सरासरी प्रतिवर्षी 415 लिटर दुग्ध संकलन केलेले आहे. यात भर घालण्यासंदर्भात ऑगस्ट 2016 पासून मातृदुग्ध संकलन वाहन (ह्युमन मिल्क कलेक्शन व्हॅन) सुरू करण्यात आली आहे. या संकल्पातून सरासरी प्रतिवर्षी 65 लिटर दूध संकलित केले आहे. तर या दुग्धपेढीचा लाभ जून 2017 पासून सोफोश या अनाथ संस्थेतील बालकांना होत आहे.