“सहकुटुंब पाहण्याजोगा चित्रपट’ अशी जाहिरात केली जाण्याचा एक काळ होता. चित्रपटातलं कोणतंही दृश्य कुटुंबासोबत पाहताना लाजल्यासारखं होणार नाही, असा त्याचा सरळसरळ अर्थ असे. अगदी प्रेमगीत गाणारे नायक-नायिकासुद्धा एकमेकांच्या जास्त जवळ आले, की अचानक पडद्यावर त्या दोघांऐवजी दोन फुलं एकमेकांना चिकटलेली दिसायची.
तात्पर्य, ज्या गोष्टी केवळ दोन जणांशी संबंधित आहेत, त्या दोघांपुरत्याच राहाव्यात, याची काळजी घेतली जायची. यथावकाश कुटुंबासोबत पाहू नयेत अशी दृश्यं केवळ चित्रपटांतच नव्हे तर टीव्हीच्या माध्यमातून थेट घरातसुद्धा आली. आर्थिक उदारीकरणाबरोबर या गोष्टी चित्रपटांपेक्षा किंवा अन्य कोणत्याही कलाकृतीपेक्षा अधिक प्रमाणात जाहिरातींमधून समोर येऊ लागल्या. काही जाहिराती तर कुटुंबासमवेत पाहू नयेत, इतक्या “बोल्ड’ तयार केल्या जाऊ लागल्या. यथावकाश त्याचीही सवय कुटुंबातल्या सर्वांना झाली.
आता तर “जो जे वांछील…’ या उक्तीप्रमाणं इंटरनेटचं विश्व सर्वांसाठी खुलं आहे. या स्थित्यंतरामधली कोणती अवस्था चांगली आणि कोणती वाईट, याविषयी टिप्पणी करण्याचा इथं बिलकूल उद्देश नाही. त्याच्या परिणामांविषयीही यापूर्वीच खूप लिहिलं-बोललं गेलंय. सार्वजनिक खुलेपणाचं प्रमाण किती असावं, हे ज्याचं-त्याचं व्यक्तिगत मत आहे. तरीसुद्धा काही बाबी कुटुंबीयांसमवेत असताना पाहून आजही अवघडल्यासारखं होतं, हे मुंबईतल्या उदाहरणावरून नुकतंच स्पष्ट झालंय. खरं तर पडद्यावरची दृश्यं मुंबईत अनेक ठिकाणी प्रत्यक्षात दिसतात; पण…
गेल्या वर्षी लॉकडाऊन सुरू झाला आणि हाउसिंग सोसायट्यांच्या पार्किंगमध्ये गाड्या बराच काळ आपापल्या जागी थांबल्या. अगदी नाइलाजास्तव घडलेल्या या गोष्टीमुळेही काहींचा फायदा झाला. विशेषतः बोरिवली परिसरातल्या एका सोसायटीच्या पार्किंगमध्ये थांबलेल्या गाड्यांमुळे प्रेमीयुगुलांना आडोसा मिळाला. मग काय! समुद्रकिनारी दिसणारी दृश्यं पार्किंगमध्ये दिसू लागली. अमुक-तमुक सोसायटीत आपल्याला “पोषक’ जागा आहे, ही गोष्ट समजल्यामुळे बरीच जोडपी तिथं येऊ लागली. अखेर स्थानिकांना आपल्याच घरात जाण्याची चोरी झाली. कुटुंबीयांसमवेत ये-जा करताना पार्किंगमध्ये बऱ्याच वेळा या जोडप्यांचे चाळे दिसायचे आणि लोक लाजायचे.
जोडपी मात्र “न भयं न लज्जा’ या उक्तीप्रमाणे बिनधास्तपणे चुंबनदृश्यं सुरूच ठेवायची. आपल्याच घरात मांजराप्रमाणे डोळे बंद करून जाणारे सोसायटीचे सभासद वैतागले आणि त्यांनी व्हिडिओ रेकॉर्डिंग करून स्थानिक नगरसेवक आणि पोलिसांना पाठवले. परंतु काहीच कारवाई झाली नाही. शेवटी, कुठेच दिसत नाही असा एक फलक या सोसायटीच्या पार्किंगमध्ये दिसू लागला- “नो किसिंग झोन’! पुणेरी पाट्यांनाही मागे टाकणारा हा मजकूर पार्किंगच्या फ्लोअरवरच रंगवल्याचा फोटोही प्रसिद्ध झालाय.
मोठ्या शहरांत “लव्हर्स पॉइंट’ असतात. प्रेमालाही हक्काची जागा हवीच; पण भरवस्तीत असा “पॉइंट’ म्हणजे अतीच झालं! एवढं होऊनसुद्धा काही स्थानिक लोक म्हणतात, की आडोशाला येऊन बसणाऱ्या कपल्सना आमचा विरोध नाही; फक्त त्यांनी ताळतंत्र सोडू नये एवढीच अपेक्षा आहे. कारण सार्वजनिक ठिकाणी अश्लीलता हा गुन्हा आहे.
पोलिसांनी कारवाई केली नाही म्हणून आम्हाला असा फलक लावावा लागला. स्थानिकांची मनःस्थिती समजून घेण्याजोगी आहे. टीव्हीवर चुंबनदृश्य सुरू झालं तर तेवढ्यापुरतं चॅनेल बदलता येतं. इंटरनेटलासुद्धा फिल्टर्स लावता येतात. पण “असे’ आडोसे वाढू लागले तर..?