यूटीआय मास्टरशेअर युनिट स्कीम हा भारतातील पहिला इक्विटीसंबंधित निधी आहे. ऑक्टोबर 1986 मध्ये सादर करण्यात आलेल्या या योजनेतून 30 वर्षांहून अधिक कालावधीत संपत्ती निर्मितीची कामगिरी झालेली आहे. निधी सुरू झाल्यापासून गुंतवलेली 10 लाखांची रक्कम 30 नोव्हेंबर 2020 पर्यंत झाली 13.59 कोटी रुपये.
यूटीआय मास्टरशेअर युनिट योजनेत लार्ज कॅप कंपन्यांमध्ये ओपन एन्ड स्वरूपाची गुंतवणूक करण्यात येते. रास्त भावात वाढ (ग्रोथ ऍट रिझनेबल प्राईज – जीएआरपी) या गुंतवणुकीच्या शैलीचे अनुसरण या योजनेत शेअर्सच्या खरेदीसाठी करण्यात येते. याचा अर्थ, एखाद्या कंपनीच्या उत्पन्नातील मूलभूत वाढ लक्षात घेतल्यास तो शेअर पोर्टफोलिओमध्ये विकत घेण्यासाठी किती वाजवी किंमत मोजावी लागेल, याचा अंदाज घेण्यात येतो व त्यानुसार निर्णय घेण्यात येतो.
कर्ज घेण्यावर नियंत्रण ठेवणाऱ्या, सातत्याने उत्पन्न वाढविणाऱ्या, नफ्यावर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या, भांडवलाच्या खर्चापेक्षा अधिक परतावा देणाऱ्या आणि सातत्याने रोख रकमेचा प्रवाह निर्माण करणाऱ्या मजबूत कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याचे यूटीआय मास्टरशेअर युनिट निधीचे सूत्र आहे. अशा कंपन्या भविष्यातील विस्तारासाठी रोख निधी निर्माण करू शकतात आणि पोर्टफोलिओचे मूल्य कमी होऊ देत नाहीत.
जीएआरपी अधिक प्रतिस्पर्धी फ्रॅंचायझी यूटीआय मास्टरशेअर युनिट या एकत्रित योजनेच्या माध्यमातून पुढील प्रकारच्या कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करता येईल:
1. दीर्घ कालावधीत सातत्याने प्रगती करण्याची क्षमता असणाऱ्या आणि तरीही बाजारात कमी मूल्यांकन असणाऱ्या कंपन्या
2. अनुकूल मागणी चक्र, एकत्रीकरण, नियामक स्वरूपाचे अडथळे दूर करणाऱ्या अथवा खर्चांबाबत बाजारात स्पर्धात्मकता असणाऱ्या, विवेकी विस्तार क्षमता असणाऱ्या कंपन्या
3. मोठ्या भांडवलाची गरज असणाऱ्या व्यवसायात असल्या, तरी हुशारीने गुंतवणूक करून ती कार्यक्षमतेने अंमलात आणणाऱ्या कंपन्या
4. भांडवली गुंतवणुकीवर उच्च परतावा मिळत असताना (आरओसीई) रोख पैसे पुन्हा गुंतविण्याची संधी असलेल्या कंपन्या
5. व्यवसाय क्षेत्रामध्ये सापेक्ष मूल्यांकन आकर्षक असणाऱ्या कंपन्या.
यामुळे गुंतवणूकदारांना दर्जेदार कंपन्यांचा पोर्टफोलिओ मिळून दीर्घ मुदतीची संपत्ती निर्माण करण्याची संधी मिळते. यूटीआय मास्टरशेअर युनिट योजना ही लार्ज कॅप फंड म्हणून वर्गीकृत असल्याने, तिच्या पोर्टफोलिओमध्ये इन्फोसिस, एचडीएफसी बॅंक, आयसीआयसीआय बॅंक, एचडीएफसी, टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस, भारती एअरटेल, हिंदुस्थान युनिलिव्हर, ऍक्सिस बॅंक लि, डॉ. रेड्डीज लॅबोरेटरीज आणि कोटक महिंद्रा बॅंक अशा नामांकित कंपन्यांचा समावेश असतो.
या योजनेतील 50 टक्के हिस्सा हा अग्रस्थानी असलेल्या 10 प्रमुख कंपन्यांचा आहे. 30 नोव्हेंबर 2020 पर्यंतचा काळ लक्षात घेता, यूटीआय मास्टरशेअर युनिट निधीमध्ये औषध निर्मिती, दूरसंचार, खासगी क्षेत्रातील बॅंका आणि माहिती तंत्रज्ञान या क्षेत्रातील कंपन्यांचा वरचष्मा आहे. धातू, वित्तीय सेवा, रसायने आणि ग्राहकोपयोगी वस्तू या क्षेत्रातील कंपन्यांचा वाटा कमी आहे.
यूटीआय मास्टरशेअर युनिट निधीमध्ये 30 नोव्हेंबर 2020 पर्यंत 7,008 कोटी रुपयांची गंगाजळी असून गुंतवणूकदारांची संख्या 6 लाखांहून अधिक आहे. निधी स्थापन झाल्यापासून तिने पद्धतशीरपणे गुंतवणूकदारांचे भांडवल वाढविणे किंवा उत्पन्नाचे वितरण करणे असे दीर्घकालीन लाभ मिळवून दिले आहेत, तसेच दरवर्षी सातत्याने वार्षिक लाभांश दिलेला आहे. गेल्या 15 वर्षांत यूटीआय मास्टरशेअर युनिट योजनेने एकूण 3,700 कोटी रुपयांचा लाभांश वितरीत केलेला आहे.
या योजनेच्या पोर्टफोलिओमध्ये खरेदी-विक्रीचे प्रमाण कमी आहे. यूटीआय मास्टरशेअर युनिट योजनेने 30 नोव्हेंबर 2020 रोजीपर्यंतच्या वर्षात 15.47 टक्के इतका परतावा (सीएजीआर) दिला आहे. या तुलनेत, एस अँड पी बीएसई 100 टीआरआय या निर्देशांकाने याच कालावधीत 13.94 टक्के इतका परतावा दिला.
यूटीआय मास्टरशेअर युनिट निधी योजना सुरू झाल्याच्या सुरुवातीच्या काळात गुंतवलेले 10 लाख रुपये 13.59 कोटी रुपयांच्या उत्पन्नाइतके वाढले आहेत. याच्या तुलनेत एस अँड पी बीएसई 100 टीआरआय या निर्देशांकामध्ये गुंतवलेले 10 लाख रुपये याच कालावधीत 8.61 कोटी रुपये इतकेच वाढल्याचे दिसते. याचा अर्थ यूटीआय मास्टरशेअर युनिट निधीने गेल्या 34 वर्षांत 135 पट परतावा दिला आहे.